gijngevlekte eikensteltmot

Eikensteltmot na 60 jaar herontdekt

De Vlinderstichting
6-MRT-2017 - In 1959 werd de fijngevlekte eikensteltmot voor het laatst in Nederland gezien. Dat was in Oostburg in Zeeuws-Vlaanderen. Er werd vanuit gegaan dat de soort uit Nederland was verdwenen. Het was dan ook verrassend dat Luc Knijnsberg op zondag 26 februari er een aantrof in de duinen van Noord-Holland.

De fijngevlekte eikensteltmot was sinds 1959 niet meer in ons land gemeldHij schrijft: “Op zondagavond 26 februari besloot ik te gaan smeren in het Noordhollands Duinreservaat te Bergen. Smeer is een stroopmengsel van appelstroop, jam en wijn wat op bomen wordt gesmeerd om nachtvlinders te lokken. Zodra het donker is wordt er op deze smeerplekjes met de zaklamp gezocht naar diverse soorten winteruiltjes, bosbesuiltjes en wachtervlinders. Deze nachtvlinders overwinteren als volwassen vlinder en worden actief in de wat warme nachten, om te snoepen van het smeermengsel. Dit levert hun energie door de aanwezige suikers. Er waren deze avond vooral wachtervlinders actief en er zaten er vele tientallen op de ingesmeerde bomen. Op een grote zomereik zag ik een klein vlindertje zitten, een zogenaamde microvlinder. Microvlinders zijn de kleinste vlinders in ons land en behoren tot de nachtvlinders. De meeste microvlinders vliegen in de zomerperiode en in februari zijn er maar weinig van te vinden, dus het kon best eens een leuke soort zijn. Ik maakte een aantal foto’s en dacht hierbij al dat het om een soort steltmot zou gaan”.

Duineikenbos, het leefgebied van de fijngevlekte eikensteltmot“Thuis aangekomen heb ik de foto’s goed bekeken en het vlindertje bestudeerd met de loep. Het ging hier toch echt om een steltmot maar welke dan? De website Microlepidoptera liet wel steltmotten zien, maar niet diegene die ik had verzameld. Toen viel mijn oog op een soort die niet afgebeeld was met de naam fijngevlekte eikenstelmot (Povolnya leucapennella). De soort zat op zomereik en was wit met zeer fijne zwarte vlekjes en zonder twijfel een steltmot. Zoeken op internet met de wetenschappelijke naam gaf mij de zekerheid dat het inderdaad om deze soort moest gaan. Op de website microlepidotera.nl stonden geen stippen ingetekend op het verspreidingskaartje. En de tekst luidde: 'Uitgestorven in Nederland, laatste waarneming in Nederland was in Oostburg in 1959 en nu dus vermoedelijk verdwenen uit Nederland.' De foto’s vervolgens gepost op de facebookgroep microlepidoptera waar al snel het verlossende antwoord kwam van de specialisten dat het hier inderdaad ging om de herontdekking van de uitgestorven fijngevlekte eikensteltmot. Nu is de vraag: was de soort echt uitgestorven of heeft hij zich altijd weten te handhaven in de uitgestrekte eikenbossen van het duin?

Luc Knijnsberg, boswachter PWN

Beheerder van het jaar 2017

Op zaterdag 4 maart, tijdens de Landelijke Vlinderdag, werd Luc Knijnsberg, boswachter bij het PWN, onder groot applaus van ruim 600 vlinderliefhebbers door De Vlinderstichting uitgeroepen tot beheerder van het jaar. Dit onder andere wegens zijn grote verdienste voor de bescherming van de vlinders in de duinen, maar ook omdat hij intensief bezig is met onderzoek naar nachtvlinders en micro’s. Hij bericht daar ook enthousiast over, onder andere via sociale media.

Tekst: Luc Knijnsberg, PWN & Kars Veling, De Vlinderstichting
Foto’s: Luc Knijnsberg