Stabiel warm herfstweer zorgt voor zeer late bladverkleuring en bladval
De Natuurkalender, GLOBE Nederland, Wageningen UniversityNa de zeer warme zomer deed de herfst het relatief kalm aan. Er waren deze herfst geen extreem koude of warme maanden. De combinatie met het uitblijven van een vroege nachtvorst en herfststormen heeft ervoor gezorgd dat de blaadjes laat verkleurden en lang aan de bomen bleven/blijven hangen. Veel boomsoorten, zoals witte paardenkastanjes en linden, zijn inmiddels wel kaal. Veel berken, elzen, walnoten, acacia’s en hazelaars verliezen rond deze tijd pas hun bladeren. De meeste beuken en eiken hebben nog volop blad. In de onderstaande tabel zie je dat de herfst daarmee laat tot zeer laat is. De referentie is gebaseerd op fenologische waarnemingen in de eerste helft van de vorige eeuw. Deze waarnemingen hebben we in het kader van De Natuurkalender geanalyseerd.
|
Soort en fase herfstontwikkeling |
Duiding in de laatste tien dagen van november |
|
Aalbes al het blad gevallen |
Kwam vroeger niet zo laat in het jaar voor |
|
Acacia al het blad gevallen |
Zeer laat |
|
Berk al het blad in herfstkleur |
Kwam vroeger niet zo laat in het jaar voor |
|
Berk al het blad gevallen |
Zeer laat |
|
Beuk al het blad in herfstkleur |
Zeer laat |
|
Beuk al het blad gevallen |
Laat |
|
Els al het blad gevallen |
Zeer laat |
|
Hazelaar al het blad gevallen |
Zeer laat |
|
Walnoot al het blad gevallen |
Zeer laat |
|
Zomereik al het blad in herfstkleur |
Kwam vroeger niet zo laat in het jaar voor |
|
Zomereik al het blad gevallen |
Laat |
Jarenlang gekleurde blaadjes tellen
Van een aantal bomen op de campus van Wageningen University tel ik regelmatig het percentage verkleurde bladeren dat aan de boom hangt. Dit doe ik door op 10 willekeurige plaatsen in de boom (4 onderin, 3 middenin en 3 bovenin) van 10 bij elkaar gelegen blaadjes het aantal gekleurde bladeren te tellen. Door ze simpel op te tellen, heb je een schatting van het percentage. Door ook iedere keer een foto te maken, krijg je een nog beter beeld van het verloop van de herfst. Het resultaat zijn de onderstaande grafieken.
In onderstaande figuur van een berk is mooi te zien dat de bladverkleuring dit jaar laat op gang kwam. Het moment van 50 procent bladverkleuring deed zich dit jaar bijna een maand later voor dan in 2015, het vroegste jaar uit de reeks. September en oktober waren in 2015 koud in vergelijking met de jaren erna.
Herfstverkleuring met de GrowApp in beeld gebracht
De GrowApp-foto’s en timelapse-video’s die inmiddels in heel Nederland en Europa gemaakt worden, brengen de late herfst mooi in beeld. Hieronder een impressie.
Bekijk de timelapse-video op GrowApp.today
Bekijk de hele timelapse-video op GrowApp.today
Bekijk de hele timelapse-video op GrowApp.today
Bekijk de hele timelapse-video op GrowApp.today
Bekijk de hele timelapse-video op GrowApp.today
Bekijk de hele timelapse-video op GrowApp.today
Bekijk de hele timelapse-video op GrowApp.today
Onderstaande afbeeldingen geven alle locaties weer waar in Nederland en Europa het afgelopen jaar timelapse-video's gemaakt zijn met de GrowApp in het kader van het GLOBE-programma.
Doe mee met De Natuurkalender en GrowApp
Het is belangrijk en spannend om te zien wat de opeenvolgende weersextremen voor gevolgen hebben voor de natuur. Door mee te doen met De Natuurkalender en/of de GrowApp help je ons bij het onderzoek naar het effect van veranderingen in weer en klimaat op de natuur. Hieronder diverse links naar meer informatie.
- Instructies voor maken van timelapse-video’s met de GrowApp
- Downloaden GrowApp voor Android en iOS via GrowApp.today
- GrowApp-educatieprogramma van GLOBE
- Doorgeven van waarnemingen van bladverkleuring en bladval in het kader van De Natuurkalender (kan met NatureToday-account)
- Registreren voor NatureToday-account met gratis nieuwsbrief (dagelijks of wekelijks)
Tekst: Arnold van Vliet en Wichertje Bron, GLOBE Nederland, De Natuurkalender, Wageningen University
Foto’s: Arnold van Vliet; GrowApp.today