Sleutelrol voor vrouwen bij interactie met natuur en wilde dieren

De vrouwen zijn allen afkomstig uit Amboseli in het zuiden van Kenia, waar gemeenschappen die leven met wilde dieren sterk afhankelijk zijn van natuurlijke hulpbronnen voor onderdak, voedsel, water en brandstof. De noodzaak om een inkomen te genereren voor de gezinnen verhoogt de druk op de natuur en wilde dieren. Landbouw en veeteelt vormen een inbreuk op de ruimte voor wilde fauna. Gewassen worden verkocht om inkomen te genereren of om als voedsel te dienen. Vroegere weidegronden van wilde dieren worden gebruikt voor het verbouwen van gewassen en het houden van vee, waardoor er minder ruimte is voor wilde dieren. Verlies van leefgebied en migratieroutes leidt in een alarmerend tempo tot een toename van conflicten tussen mensen en wilde dieren. Hierbij vallen gewonden en doden onder zowel mensen als wilde dieren.

Beroepsopleiding via Jenga Mama

Vrouwen staan vooraan in de interactie met de natuur omdat zij voor hun gezin zorgen, maar worden ironisch genoeg buitenspel gezet als het gaat om sociaaleconomische zelfstandigheid en leiderschap over hun leven en de natuurlijke hulpbronnen waarmee zij te maken hebben. Het Jenga Mama (Swahili voor "Empower Women") onderwijsproject voorziet in een driejarige beroepsopleiding, waarbij beroepen als kapper, kleermaker en catering een populaire keuze blijken te zijn onder de kandidaten.

"Het project stelt de vrouwen voor het eerst in staat financieel onafhankelijk te worden en een duurzaam inkomen te genereren voor hun gezin en gemeenschap", aldus James Isiche, regionaal directeur IFAW Oost-Afrika. "Als succesvolle kleine ondernemers zullen ze minder afhankelijk worden van de wilde dieren en hun habitat in de Amboseli-gemeenschappen. In plaats daarvan zullen ze pleitbezorgers worden voor de bescherming en veiligheid van de wilde dieren.”

De gezinnen zijn momenteel sterk afhankelijk van natuurlijke hulpbronnen voor brandhout, water, bouwmaterialen voor huizen en meubilair. Met een hoger inkomen zullen ze in staat zijn andere bronnen te gebruiken, door bijvoorbeeld kookgas te gebruiken in plaats van brandhout uit de regio. De activiteiten van deze gezinnen - brandhout verzamelen, vee hoeden en landbouw bedrijven - vergroten de kans op conflicten tussen mensen en wilde dieren, aangezien wilde dieren meer dan zeventig procent van hun tijd doorbrengen in gebieden waar ook de gemeenschap leeft. Deze conflicten zullen worden verminderd door de vrouwen alternatieve bestaansmiddelen aan te bieden waarbij hun interactie met de natuur en de wilde dieren tot een minimum wordt beperkt. 

Dierenwelzijn begint bij mensen

Na hun opleiding zullen de vrouwen worden geholpen bij het vinden van zakenpartners, het huren van panden, het kopen van machines of apparatuur en het op de markt brengen van hun kleine ondernemingen. De Duitse Margarete Breuer Stichting, die de komende drie jaar de volledige financiering voor haar rekening neemt, is een essentieel onderdeel van het projectconcept.

"Wij financieren het project om jonge vrouwen gelijke kansen op werk en participatie te bieden. Bij het opzetten en financieren van projecten staat het ondersteunen van initiatieven die het welzijn van mens en dier duurzaam verbeteren centraal," zegt Peter H. Dehnen, uitvoerend directeur Margarete Breuer Foundation. "Het Jenga Mama-project geeft zestig jonge vrouwen en meisjes in Kenia de kans om hun leven in eigen hand te nemen en financieel onafhankelijk te worden. Alleen door het levensonderhoud te verbeteren, is het mogelijk om potentiële conflicten tussen mensen en wilde dieren blijvend te bezweren. Want dierenwelzijn begint bij mensen."

Alternatieve inkomstenbronnen beschermen wilde dieren

Door alternatieve inkomstenbronnen te genereren die stabiliteit en leiderschap ontwikkelen, helpen de vrouwen van het Jenga Mama-project de mensen binnen hun gemeenschap om vreedzaam samen te leven met wilde dieren. Jenga Mama maakt deel uit van een groot langetermijninitiatief van het International Fund for Animal Welfare (IFAW): Room to Roam, dat erop gericht is gefragmenteerde leefgebieden weer met elkaar te verbinden, zodat wilde dieren weer langs hun oude routes kunnen migreren.

Centraal hierbij staat de betrokkenheid van lokale gemeenschappen en het creëren van alternatieve inkomstenbronnen om een vreedzame co-existentie tussen mensen en wilde dieren mogelijk te maken. Tegelijkertijd worden ook langetermijninspanningen om de gevolgen van klimaatverandering te verzachten en de regionale biodiversiteit te beschermen ondersteund.

Sinds 2013 werkt IFAW samen met de OOGR Maasaigemeenschap (Olgulului Ololarashi Group Ranch) rond Amboseli National Park om belangrijke migratieroutes voor olifanten en andere wilde dieren veilig te stellen en in ruil daarvoor inkomensmogelijkheden voor de lokale gemeenschap te creëren. Het Jenga Mama-project is daar onderdeel van.

Tekst en foto: IFAW