Zoek mee naar 'knakaal'

Wat is de boosdoener van deze geknakte alen? Scheepsschroeven, gemalen of waterkrachtcentrales? Feit is dat de dieren wijdverbreid aanspoelen, gedurende het hele jaar. Jeroen Tummers, onderzoeksleider, legt uit: “Over de afgelopen jaren hebben we samen met vrijwilligers een scala aan vissoorten geïnventariseerd langs de loop van de Waal, tijdens perioden van zowel lage als hogere waterstanden. Daarbij hebben we  beschadigingen gezien - door scheepsschroeven of gemalen - bij zowel jonge als volwassen vis. Het is belangrijk dat we een goed beeld krijgen van de omvang van dit probleem.”

Het meerjarige onderzoek vindt plaats in een samenwerkingsverband met verschillende organisaties, waaronder Sportvisserij Nederland. Om te zoeken naar aangespoelde vissen worden trajecten en stranden bezocht en bijeenkomsten met natuurliefhebbers georganiseerd. Vondstlocaties worden uiteindelijk gerelateerd aan afstand tot gemalen en waterkrachtcentrales, en aan de scheepvaartintensiteit. Zo wordt ook het effect van scheepsschroeven van de binnenvaart in kaart gebracht.

Vrijwilligers en waarnemingen gezocht

Om voldoende strandjes te kunnen bekijken, zijn de onderzoekers op zoek naar meer vrijwilligers die dergelijke trajecten langs een strand af willen lopen. Dit kost gemiddeld vijf tot tien minuten per traject en is goed te combineren met een mooie wandeling in de vrije natuur. Jesper Berndsen, ook onderzoeker van RAVON, is er al van het begin af aan bij: “Genieten van de grote rivieren en uiterwaarden en tegelijk nuttig bezig zijn, dat is wat je doet als vrijwilliger voor het meetnet. Doordat je trajecten naar keuze het hele jaar door kunt bezoeken, ervaar je ook heel mooi de seizoenen en veranderingen in het landschap.”

De paling heeft onze hulp dringend nodig

De aal wordt al tien jaar ernstig bedreigd in zijn voortbestaan. De intrek van glasaal - jonge aal die vanuit zee onze rivieren opzwemt - is al decennia erg laag. Volwassen aal die naar zee zwemt om zich voort te planten, ondervindt tal van hindernissen. Een volwassen aal moet gebruik maken van drukke scheepvaartroutes. De veronderstelling is dat ze daarbij niet alleen in botsing komen met scheepsschroeven, maar ook met gemalen en waterkrachtcentrales.

Aanmelden

Jouw hulp is van groot belang voor het onderzoek. Je helpt niet alleen de aal en andere bedreigde vissoorten, maar je draagt ook bij aan belangrijk onderzoek voor herstel van de onderwaternatuur. Bovendien leer je meer over vissoorten. Geïnteresseerd? Ga naar ravon.nl/knakaal.

Dit onderzoek wordt gefinancierd door Rijkswaterstaat Oost-Nederland.

Tekst: Jeroen Tummers, Jesper Berndsen en Jeroen van Riet, RAVON
Foto's en film: Jesper Berndsen