Doe mee met het Jaar van de Scholekster!

Vogelbescherming Nederland
11-APR-2023 - 2023 is het Jaar van de Scholekster, want het gaat niet goed met deze geliefde tepiet-roeper in Nederland. De scholekster, die in 2008 ook al een eigen ‘Jaar’ had, heeft zelfs nog meer problemen dan de grutto en de kievit, en maakt daarom zeker kans op de titel ‘nationale pechvogel’. In dit ‘Jaar van’ kan iedereen wat doen voor de scholekster.

De scholekster is niet alleen weidevogel, maar ook wadvogel en in toenemende mate stadsvogel. En ook dáár zijn bedreigingen. Hoewel er al onderzoek naar is gedaan, weten we nog te weinig over stadse scholeksters. Ook over het broedsucces in de stad en het landelijk gebied missen we nog veel informatie. Dit broedseizoen in het Jaar van de Scholekster nodigen we iedereen uit om mee te doen aan onderzoek naar de soort.

Scholekster op schuurdak

Wat kun je doen om te helpen?

  • Geef nesten van scholeksters in de stad door via Scholeksterophetdak.nl. Vooral broedgevallen op industrie- en bedrijventerreinen ontsnappen nog te veel aan de aandacht. Iedereen kan hieraan meedoen.
  • In het weekend van 6 en 7 mei organiseren we een landelijke – stadse – scholekstertelling, waar iedereen aan mee kan doen. In dit Jaar van de Scholekster willen we namelijk graag weten hoeveel scholeksters er in de bebouwde kom voorkomen. Zijn ze ook vanuit jouw tuin te zien of te horen? Geef het door! Aanmelden voor deze telling kan alvast via Tuintelling.nl.
  • Creëer een aantrekkelijke leefomgeving voor scholeksters in de bebouwde kom, door platte daken geschikt voor ze te maken en beplanting toe te voegen. En richt openbaar groen, gazons en sportvelden vogelvriendelijk in (pdf: 362 KB). Scholeksters en hun jongen kunnen dan makkelijker voedsel vinden.
  • Voor een grondige telling van scholeksters in stedelijk gebied heeft Sovon een telprotocol ontwikkeld. Bezoek tijdens het broedseizoen minstens drie keer een gebied in de buurt om zicht te krijgen op de omvang van de stedelijke populatie.
  • Tel en/of bescherm je al weidevogels op het boerenland? Volg dit jaar gezinnen met kuikens en houd bij of en hoeveel kuikens overleven. Meer informatie hierover vind je via Scholekster.org. Binnenkort volgt een protocol voor de verschillende invoerportalen (Boerenlandvogelmonitor, BFVW en AviNest).
  • We onderzoeken de effectiviteit van verhoogde kunstnesten – zogenaamde broedplatforms – voor de scholekster. Dit doen we door het broedsucces op deze platforms te vergelijken met het broedsucces op natuurlijke nesten in het boerenland. Kijk op Protocol Scholeksternesten op broedplatforms als je hier aan mee wilt doen. Je vindt er onder andere een bouwtekening van zo’n broedpaal. Belangrijk is dan wel dat je het broedsel volgt door je waarnemingen hier in te voeren (pdf: 140 KB).
  • Ben je een geschoolde, vrijwillige vogelringer? In 2023 vragen we speciale aandacht voor de scholekster. Kijk hier voor meer informatie.

Een scholekster met drie kuikens. Op de achtergrond zie je een stuk gaas dat voorkomt dat de jongen in het riool verdwijnen

Waarom doen we dit?

Op basis van de uitkomsten van een vooronderzoek hebben Vogelbescherming en Sovon een aantal speerpunten aangewezen voor onderzoek in het Jaar van de Scholekster. Met hulp van de hierboven beschreven activiteiten hopen we meer inzicht te krijgen in de onderstaande zaken.

Verbeteren inzicht in stedelijke populatie

Na het Jaar van de Scholekster in 2008 werd duidelijk dat ongeveer 4 procent van de landelijke populatie in stedelijk gebied broedt. Er wordt nu algemeen aangenomen dat dit percentage is toegenomen, maar we weten niet met hoeveel. Zeker industrie- en bedrijventerreinen aan de randen van bebouwd gebied kunnen veel scholeksters herbergen. En deze gebieden worden nu nog schaars bezocht door vrijwilligers. Jouw hulp kunnen we dus goed gebruiken!

Professionals zullen kuikens op daken ringen en hun conditie meten. De melders van dakbroedende scholeksters kunnen bij hun eerste melding doorgeven of het dak te betreden is door een ringer.

We krijgen ook graag meer inzicht in de kuikenoverleving in agrarisch gebied

Kuikenoverleving

Door actieve (weidevogel)vrijwilligers gericht te instrueren op het volgen van de scholekstergezinnen, kunnen we meer inzicht krijgen in de kuikenoverleving in agrarisch gebied.

Effectiviteit broedpalen

Voor scholeksters die broeden op plaatsen waar de nesten kwetsbaar zijn voor onder andere predatie, overstroming of verstoring, kan het aanbieden van beschermde nestgelegenheid het broedsucces verhogen. Een voorbeeld hiervan zijn de hierboven genoemde broedpalen: verhoogde platforms met opstaande randen waar kiezels op liggen. Deze palen zijn eenvoudig te maken en te plaatsen. Anekdotisch bewijs laat zien dat het broedsucces op deze palen hoog is.

Kortom: we hopen deze nationale pechvogel dit jaar nog wat beter te begrijpen en zo beter te kunnen beschermen. Alvast bedankt voor je hulp!

Tekst: Vogelbescherming Nederland
Foto's: Marc Scheurkogel; Kees Mostert; Geert de Vries

  

  

Laatste berichten

Zie ook