Expeditie vindt meer dan 500 nieuwe soorten voor Bonaire

Dierenrijk Bonaire

De ABC-eilanden (Aruba, Bonaire, Curaçao) zijn wereldberoemd om hun rijke zeeleven; zeker Bonaire is een belangrijke bestemming voor duikers. Helaas krijgen de dieren die op het land leven veel minder aandacht, waardoor er nog veel onontdekte soorten zijn. Om daar verandering in te brengen zijn Stichting Nationale Parken Bonaire (STINAPA) en Naturalis Biodiversity Center een samenwerkingsproject aangegaan.

Nieuwe soorten

Vijf maanden lang hebben amateur-experts veldwerk uitgevoerd aan een groot aantal insectengroepen, waaronder vlinders, sprinkhanen, bijen, wespen en kevers. Het veldwerk is in maart afgerond, en de eerste resultaten illustreren hoe beperkt de kennis van de insectenfauna van het eiland is. Meer dan 500 soorten zijn voor het eerst op het eiland aangetroffen, waarvan misschien wel het merendeel nieuw is voor het Nederlands Koninkrijk. Onder deze vondsten bevinden zich ook meerdere soorten die nog geen naam hebben, en die ook nieuw zijn voor de wetenschap. Koos Biesmeijer, wetenschappelijk directeur Naturalis, benadrukt het belang van de samenwerking: ”Zonder de faciliteiten van STINAPA en de goede samenwerking met de rangers van STINAPA was het veldwerk niet mogelijk geweest. Beide partijen profiteren ook van de nieuwe kennis”.

Naast dat deze resultaten interessant zijn voor de wetenschap, is het ook van belang voor natuurbescherming. De natuur op Bonaire heeft onder meer te lijden onder klimaatverandering, een hoge graasdruk van geiten en een toename van bouwprojecten. Albert Crestian, manager van het Washington Slagbaai National Park, geeft aan blij te zijn met het werk door de specialisten: “We krijgen nu beter zicht op de rijkdom van het dierenleven in het nationale park, kennis die later van belang is voor het beheer.” Zo is er meer onderzoek gedaan naar muggen, maar ook naar wantsen en slakken. Dit is van belang door hun rol in het overbrengen van ziektes. Tijdens het onderzoek zijn er niet alleen veel inheemse soorten gevonden, maar ook behoorlijk wat niet-inheemse dieren. Een oorzaak hiervoor is de import van tuinplanten of bouwmateriaal, waardoor niet-inheemse dieren meeliften. Helaas is dit een toenemend probleem. Zo werden er tijdens het veldwerk op Bonaire onder meer de bruine weduwe (een giftige spin) en de grote agaatslak (Giant African Snail) aangetroffen. Beide soorten zijn potentieel problematisch voor de inheemse fauna, maar ook voor de eilandbewoners.

De onderzoeksgegevens

Komend jaar gaan Stinapa en Naturalis samen met de experts aan de gang om de gegevens te publiceren. Het materiaal moet gedetermineerd, geëtiketteerd en geregistreerd worden. Ook moeten de nieuwe soorten worden beschreven. Naast wetenschappelijke publicaties werken de experts ook mee aan verschillende zoekkaarten. Hierdoor krijgen meer mensen de mogelijkheid om zelf dieren op naam te brengen. Tenslotte is de ObsIdentify-app nu ook beschikbaar voor de Cariben. Samen leidt dat hopelijk tot een toename van het aantal waarnemingen en een grotere kennis van de biodiversiteit van de ABC-eilanden.

Tekst: Vincent Kalkman & Valerie Andela, Naturalis Biodiversity Center
Foto's: Aglaia Bouma (leadfoto: vangen van kevers (Pitnus longicornus) kleiner dan een millimeter); Marco de Haas