Biestarwegras maakt lage duintjes, helmgras bouwt de hoogte in
NIOZ Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee“Tot nu toe was het idee dat helmgras zich vestigt bovenop heel jonge duintjes die door biestarwegras gevormd kunnen zijn, maar onze resultaten laten iets anders zien”, zegt Lammers. Zij verdedigt haar proefschrift op 2 april aan de Rijksuniversiteit Groningen.
Brede of hoge duinen
Het vormen van een duintje begint met het vasthouden van de eerste paar zandkorrels op een open vlakte. Zowel jong biestarwegras als helmgras kunnen daarvoor zorgen. Toch is helmgras beter in het maken van een hoog duin, legt Lammers uit. “Helmgras heeft een hekel aan natte voeten, het kan minder goed tegen overstroming door zee. Wij denken dat helmgras daarom snel hoogte wil creëren door lokaal meer zand vast te houden en een smal, hoog duin te vormen. Biestarwegras is wat toleranter voor zoute condities. Het groeit minder snel omhoog, maar verspreidt zich meer horizontaal.”
Luwte bieden
Het idee bestond dat helmgras zich pas kan vestigen als biestarwegras jonge, zogeheten embryonale duinen heeft gevormd. Maar bij een experiment met duizend uitgezette helmgrasplantjes, ontdekten Lammers en collega’s dat helmgras zich juist mínder snel vestigt op die embryonale duinen. “Met andere woorden: biestarwegras lijkt lokaal zelfs een negatief effect te hebben op de vestiging van helmgras”, aldus de promovenda. Tegelijk zag Lammers dat die lage, door biestarwegras gevormde duinen, onder de juiste condities wél voldoende luwte konden bieden om op de tussenliggende, kale stukken helmgras te laten vestigen.
Duinvorming helpen
De kennis over eigenschappen van specifieke planten en hun interacties is belangrijk bij het herstel van kustlandschappen, benadrukt Lammers. “Duinen en ook kwelders hebben een belangrijke functie in de kustverdediging en in de biodiversiteit. In ons project hebben we ook experimenten gedaan met biologisch afbreekbare structuren, die de vestiging van nieuwe duin- of kwelderplanten een handje zouden kunnen helpen. Om die structuren op de juiste manier te gebruiken, moet je wel goed weten hoe planten elkaar beïnvloeden.”
Tekst: NIOZ
Foto's: Carlijn Lammers