Natuurjournaal 10 mei 2024

De paardenkastanje staat nu in bloei. Met hun grote piramidevormige witte bloemen zijn deze markante bomen nu gemakkelijk te herkennen. Een paardenkastanje kan zo’n 30 meter hoog worden en wel tot 250 jaar oud. In Nederland is vooral de witte paardenkastanje te vinden. Er zijn ook paardenkastanjes met rode bloempluimen, maar dit is een kruising van de witte paardenkastanje met de rode pavia, een paardenkastanje uit Amerika. De witte paardenkastanje komt van nature voor in de Balkan en is in de zestiende eeuw in West-Europa ingevoerd. Heinrich Witte, in de tweede helft van de negentiende eeuw hortulanus van de Hortus botanicus Leiden, beschrijft in één van zijn teksten de boom: “Kloek en breed van houding, gesloten van groeiwijze, met bladeren zoo fraai als geen andere boom ze levert (…). Een echte feestboom, een ware Meiboom!”

De brasem is een van de meest algemeen voorkomende vissen in Nederland. Hij houdt van voedselrijk water en leeft in (soms grote) groepen. Jonge brasems hebben zilverkleurige flanken, oudere brasems hebben een donkergrijze tot donkerbruine kleur. Het leggen en bevruchten van eieren bij vissen noemen we ‘paaien’. Bij brasems komt de paai op gang als de watertemperatuur boven de 14 graden komt, meestal in april, mei of juni. Ze leggen hun eieren het liefst in ondiep water. Dat kan in vaarten en sloten zijn, en in rivieren wordt bij hoogwater zelfs gepaaid op ondergelopen graslanden. De mannetjes verdedigen kleine territoria waar ze de vrouwtjes naartoe proberen te lokken. Het gaat er soms wild aan toe, met een hoop gespetter. Bij hoge watertemperaturen is de paai vaak kort maar heftig. Het vindt vooral plaats bij rustig warm weer in de ochtend en de avond.

Tekst: Ineke Radstaat, Nature Today
Foto's: Arnold van Vliet, Nature Today; Soren Berg, Saxifraga