Natuurjournaal 10 juli 2024

Eten en gegeten worden is een van de uitgangspunten van de natuur. Iedere soort heeft zijn eigen natuurlijke vijanden. Als je een bijenhotel maakt, krijg je daar soms van dichtbij mee te maken. Want ondanks al onze goede bedoelingen om solitaire bijen te helpen, is het voor de roofinsecten soms ook een fastfoodrestaurant. Een van de ongenode gasten is de muurrouwzwever, met de onheilspellende Latijnse naam Anthrax anthrax. De muurrouwzwever komt in juni tevoorschijn uit de nesten van vorig jaar, die eigenlijk bevolkt zouden moeten zijn door bijen. Het vrouwtje van de muurrouwzwever houdt namelijk in de gaten in welke gang een bij eitjes legt. Nog voordat die gang wordt afgesloten door de bij, zwiept de vlieg haar onderlijf in de richting van de nestingang en gooit haar eitjes naar binnen. Vermoedelijk – helemaal zeker is het niet – worden de eitjes zelfs wat verzwaard met kleine zandkorrels, zodat ze beter te gooien zijn. De bij sluit later nietsvermoedend de gang af, de larve van de vlieg kruipt op de larve van de bij en eet hem met huid en haar op. Eten en gegeten worden. Overigens is de wetenschappelijke naam niet zo onheilspellend als hij klinkt: anthrax komt van het Griekse woord voor steenkool. Naar het uiterlijk van de muurrouwzwever: zwart als steenkool.

Een van de meest geliefde insecten in onze tuin is misschien wel de koninginnenpage. Een echte ‘koningin’ onder de dagvlinders: het is de grootste soort die we in Nederland hebben. Ook de bewegingen van deze vlinder zijn bijna koninklijk, door de grote vleugels zweeft ze sierlijk van bloem naar bloem. Je kan de kans om deze vlinder in je tuin te krijgen aanzienlijk vergroten. Nectarplanten zijn belangrijk, maar koninginnenpages zijn vooral op zoek naar een plek waar hun kroost – de rupsen – veilig kan opgroeien. Zij geven de voorkeur aan venkel, (wilde) peen en dille. De vlinders ruiken deze planten al van afstand en zullen een tijdje om de plant heen dwarrelen om te kijken of hij geschikt is. Als dat zo is, legt de vlinder een of meerdere eitjes op de plant. Die zijn nagenoeg onzichtbaar, maar eenmaal volgroeid zijn de rupsen net zo imposant als de vlinders. Bijkomend voordeel: venkel, peen en dille zijn ook voor ons eetbaar. Dubbel genieten dus!

Tekst: Ineke Radstaat, Nature Today
Foto's: Pieter van Breugel, Saxifraga; Kars Veling, De Vlinderstichting