Natuurjournaal 11 juli 2024

Hazelwormen zijn nu zwanger. De vrouwtjes liggen veel te zonnen zodat de embryo's snel kunnen groeien. Wanneer je nu een hazelworm ziet, is de kans dan ook erg groot dat het een vrouwtje is. Om de groei van de jongen te versnellen, kruipen de vrouwtjes soms bij elkaar in een kluwen. Per worp komen gemiddeld acht jongen ter wereld, maar meer dan twintig komt soms ook voor. De jongen zijn bij hun geboorte zo’n zeven tot tien centimeter lang. Net als de levendbarende hagedis, is ook de hazelworm levendbarend. Dat betekent dat de eieren direct uitkomen zodra ze gelegd zijn. De zwangerschap en het verzorgen van de jongen kost het vrouwtje zoveel energie dat ze het volgende jaar niet zwanger wordt, om te kunnen aansterken. In landen met een warmer klimaat is dat anders, daar kunnen vrouwtjes wel jaarlijks meedoen aan de voortplanting.

De bronsttijd van reeën is bijna begonnen, de periode waarin de reegeiten vruchtbaar zijn en er wordt gepaard. Meestal gebeurt dit ergens tussen half juli en half augustus. Bronstige vrouwtjes scheiden in de bronsttijd geurstoffen af die de reebokken aantrekken. De mannetjes houden gevechten, ze hebben in deze periode veel testosteron in hun lijf en zijn vooral met zichzelf bezig. Reeën hebben een territorium waar ze het hele jaar blijven. Meestal overlapt het territorium van een mannetje met dat van een of meerdere vrouwtjes. Een mannetje duldt geen mannelijke rivaal in zijn gebied. Aan de hand van geuren uit geurklieren bakent het mannetje zijn territorium af, meestal op bomen. Die geurklieren zitten bij de ree op het voorhoofd, tussen de tenen van de achterpoten en tussen de voorhoeven. In de bronsttijd zijn reeën minder oplettend. Ze kunnen dan zomaar de weg oprennen. Let daarom extra op en rij langzamer in gebieden waar reeën leven.

Tekst: Ineke Radstaat, Nature Today
Foto's: Edo van Uchelen, Saxifraga; Martin Mollet, Saxifraga