Stippelmotten pakken bomen in

Kenmerkend aan de stippelmotten is dat zowel de imago’s als de rupsen over het algemeen in grote aantallen voorkomen.

Rupsen in spinselnesten

De rupsen zijn geelwit van kleur en hebben ook een aantal rijen met zwarte stippen. Als jonge rups maken ze eerst een blaasmijntje in het blad van de waardplant. Later leven ze gezamenlijk in grote spinselnesten, Met dit ‘spinsel’ kunnen ze een gehele struik of zelfs boom ‘inpakken’ en vervolgens kaalvreten. Dit is een spectaculair gezicht.

In natte gebieden zijn de schietwilgen regelmatig doelwit van de wilgenstippelmot en in tuinen kan de appelstippelmot soms flink huishouden in fruitbomen. Vooral appelbomen, maar soms ook perenbomen, vallen in de smaak. Kardinaalsmuts wordt gegeten door drie soorten: zowel de kardinaalsmuts- als grootvlek- en waasjesstippelmot leeft op deze waardplant. Gezien de naam is het waarschijnlijk geen verrassing welke waardplanten de vogelkers-, meidoorn- en hemelsleutelstippelmot benutten. De meidoornstippelmot komt overigens soms ook voor op prunussoorten, zoals kers of sleedoorn, net als de vogelkersstippelmot. De rupsen verpoppen zich in het spinsel en de poppen hangen dan als trosjes bij elkaar.

Schadelijk?

Ondanks het feit dat sommige mensen schrikken van de grote hoeveelheid rupsen bij elkaar op een plant, zijn de rupsen absoluut niet schadelijk voor mensen. Voor de plant waarop ze zitten ook niet, hoewel deze soms volledig wordt kaalgevreten. Een gezonde plant zal hierdoor niet sterven en zal zich na de vraat­schade weer herstellen. Bij de meeste aangetaste planten of bomen ontwikkelt zich na aantasting in hetzelfde jaar nog nieuw blad. Bij herhaaldelijke aantasting in een aantal jaren is er mogelijk wel een negatief effect op de waardplant.

Stippelmotten herkennen

In ons land hebben we de wilgen-, meidoorn-, vogelkers-, appel-, kardinaalsmuts, grootvlek-, waasjes- en hemelsleutelstippelmot. Het is niet makkelijk om de verschillende soorten stippelmotten als vlinder van elkaar te onderscheiden, maar er zijn uitzonderingen. De laatstgenoemde drie soorten zijn namelijk wel redelijk eenvoudig te herkennen als imago. De hemelsleutelstippelmot is opvallend klein en grijs. De grootvlekstippelmot is makkelijk te herkennen door een grote zwarte stip op beide bovenvleugels en de waasjesstippelmot aan meerdere grijze ‘vegen’ (waasjes) op de bovenvleugels. U kunt een herkenningskaart downloaden (pdf: 7,8 MB) om de stippelmotten op naam te brengen.

Wanneer je in mei wandelt, fietst of zelfs met je auto rijdt, kijk eens om je heen of je een spinselnest van stippelmotten kunt vinden. Ze zijn op veel plekken algemeen aanwezig. Stippelmotten in je tuin? Vervelend voor bijvoorbeeld je appelboom, maar het beste is om ze gewoon lekker te laten zitten.

Meer informatie

• Download de herkenningskaart stippelmotten (pdf: 7,8 MB).
• Dit bericht is overgenomen uit het tijdschrift Vlinders van De Vlinderstichting, dat iedere donateur viermaal per jaar in huis krijgt.

Tekst: Rik Wever, De Vlinderstichting
Beeld: Jurriën van Deijk