Doe een ‘Oevercheck’ en draag bij aan onderzoek!

Van 15 mei tot en met 15 september kun je meedoen aan oeverplantenonderzoek van Naturalis. Met deze check worden 23 makkelijk te herkennen indicatorplanten gebruikt om inzicht te krijgen in de kwaliteit en biodiversiteit van oevers. Natuurlijk is het ook een goed excuus om op een avontuurlijke wijze de waterkant langs sloten te verkennen.

Interesse in planten? Doe mee!

Meedoen doe je aan de hand van de Oevercheck-tool. Met elke Oevercheck (want je mag er altijd meer doen!) lever je een bijdrage aan belangrijk natuuronderzoek én beleef je de oeverplanten en hun diverse bewoners, van vlinders tot kikkers, intenser. Op de website www.mijnoeverplanten.nl vind je een plantengids, quiz, de onderzoeksmethode en resultaten, en alle informatie over meedoen aan het onderzoek. Volgens deelnemers is meedoen het absoluut waard. “De noodzaak wat preciezer te kijken naar wat er groeit, geeft veel plezier”, zegt deelnemer I.D., en M. vd V. laat weten hoe makkelijk de Oevercheck is: “De Oeverchecks zijn heel goed uitvoerbaar, omdat de instructies erg duidelijk zijn. Ik vond het verrassend hoeveel verschillende combinaties van planten aanwezig kunnen zijn. De sloten verschillen onderling echt. Ik vond het leuk om te doen.” Het gemak en het plezier zijn niet de enige reden dat deelnemers de oevers bekijken, legt deelnemer W.K. uit: "Een leuk tijdverdrijf. Verder maak ik mij zorgen over het milieu en de biodiversiteit en wil ik zo mijn bijdrage leveren om veranderingen in het beleid te verkrijgen.”

Direct inzicht

Jouw Oeverchecks worden direct zichtbaar op de projectkaart door middel van een gekleurde stip. Deze kan groen, geel, oranje of rood zijn. Een rode stip geeft aan dat de kansen voor biodiversiteit laag zijn. Deze oevers worden gekenmerkt door slechts enkele, veel voorkomende plantensoorten die zeer dominant groeien en weinig ruimte laten voor andere soorten. Denk hierbij aan een zoom van brandnetels of harig wilgenroosje. Een groene stip duidt op de aanwezigheid van soorten die steeds zeldzamer worden langs de sloten, zoals de Echte koekoeksbloem, en op een grote potentie voor een biodiverse oeverkant. De oranje en gele stippen op de kaart duiden een kwaliteit van de oevervegetatie aan die zich ertussen bevindt. Van alle tot nu toe onderzochte oevers scoort 55 procent in de categorieën rood en oranje, de categorieën met de minste kansen op biodiversiteit. 

De verzamelde gegevens vertellen ons welke locaties goed behouden blijven (de groene oevers) en welke locaties baat kunnen hebben bij een andere inrichting, zoals een flauw aflopende, ‘natuurvriendelijke’ oeverkant, ecologisch maaibeheer (bijvoorbeeld sinusmaaien), of minder bagger op de slootkanten. Inmiddels zijn er bijna 4000 Oeverchecks geregistreerd op de kaart, met een concentratie in Zuid-Holland (omgeving Leiden en de Alblasserwaard) en Utrecht (Houten). Er zijn echter vele kleine waterwegen in deze regio's en in de rest van het land die nog onderzocht kunnen worden!

Wat gebeurt er met de data?

Alle data verzameld door dit project zijn vrij toegankelijk en worden op verschillende manieren gebruikt. Zo wordt de oeverplantendata door studenten van de Universiteit Leiden gebruikt in hun onderzoek om de omgevingsfactoren die de vegetatiekwaliteit van de oevers bepalen beter te begrijpen. De data zijn ook beschikbaar voor alle beleidsinstanties en adviesbureaus. Geselecteerde gemeenten ontvingen na vijf jaar een rapport en we hopen dit opnieuw te versturen wanneer we ons tienjarig onderzoeksjubileum bereiken. Naast officiële instellingen, is de data vrij beschikbaar voor iedereen die er gebruik van wilt maken. Dus ook voor jou!

Meer informatie

• Kijk voor alle informatie over het Oeverplantenonderzoek en de -check op www.mijnoeverplanten.nl.
• Vragen over de check? Je kunt ons contacteren door te mailen naar oeverplanten@gmail.com.

Tekst: Jacqueline Henrot, gastonderzoeker bij Naturalis Biodiversity Center
Beeld: Jacqueline Henrot (lead: bloemrijke sloot)