De afgelopen jaren heeft It Fryske Gea binnen het programma Wij&Wadvogels het gebied optimaal ingericht voor broed- en wadvogels en aantrekkelijker gemaakt voor dorpsbewoners en bezoekers. Vogelbescherming Nederland is de penvoerder van dit programma. Met de opening van de mini-expositie 'Kwelders Friese Waddenkust' in Museum ’t Fiskershúske en de presentatie van de online belevingsroute Peazemerlannen, werd het project vandaag officieel opgeleverd.
“Kwelders zijn bijzondere broed- en rustgebieden voor vogels. Tegelijkertijd willen we dat mensen de natuur, het landschap en de cultuurhistorie kunnen beleven. Dit project heeft die balans verbeterd. Er is meer beleving bij het dorp en meer rust voor de vogels verder van het dorp”.
Henk de Vries, directeur It Fryske Gea
Rust voor de vogels aan de oostkant
Aan de oostkant is de kwelder afgesloten voor publiek, het broedeiland hersteld en het watersysteem verbeterd. Zo vinden broed- en wadvogels meer rust en voedsel. Het broedeiland en de betonnen sluisjes zijn vernieuwd. Hierdoor kan het waterpeil in de kwelder worden geregeld. Bij droogte kan zo meer water het gebied in en bij hoog water stroomt het zeewater makkelijker weg. Doordat het broedeiland weer door water is omringd, kunnen predatoren zoals de vos er moeilijker bij. Natuurliefhebbers kunnen op afstand vanaf de zeedijk van de vogels genieten.
De kwelder is nu zo ingericht dat vee een deel van de kwelder kan begrazen. Het vee eet hoog opgaande grassen op, waardoor ruimte komt voor meer kwelderplanten, zoals zeeweegbree, zilte schijnspurrie en lamsoor. In deze lage vegetatie broeden ook meer kwelderbroedvogels.
Uitwaaien aan de westkant
Aan de westkant, bij het houten hoofd, konden dorpsbewoners en bezoekers alleen heen en weer over de strekdam of de oude, bitumen dijk wandelen. It Fryske Gea heeft aan het eind van de dijk een voetgangersbrug geplaatst, waardoor men nu een rondje door de kwelder terug naar het dorp kan maken. De aanpassing van deze route is een van de uitkomsten van overleg met omwonenden.
Verhalen komen tot leven
In de Peazemerlannen zitten veel verhalen verborgen. Over de visserij, het vee en de slikwerkers van vroeger tot de bijzondere vogel- en plantensoorten en wat bij het beheer van de kwelder komt kijken. Deze verhalen zijn te lezen in een online belevingsroute. Daarbij vertellen mensen uit de omgeving en professionals in vijf podcasts wat zij op de kwelder beleven. Zij laten de bezoekers met heel andere ogen naar het gebied kijken.
It Fryske Gea is de trotse beheerder en eigenaar van de kwelder van de Peazemerlannen. Ook op andere plekken langs de Waddenzee beheert de vereniging kwelders die een belangrijke rol hebben in de opslag van broeikasgassen en de bescherming van het land tegen een rijzende zeespiegel.
Meer informatie
- De belevingsroute is vanaf 16 mei te bekijken en te beluisteren via www.itfryskegea.nl/beleefdePeazemerlannen.
- Het verhaal van de Friese kwelders wordt uitgelegd in een mini-expositie, die tot en met oktober 2025 in Museum ’t Fiskershúske in Moddergat te zien is.
- De werkzaamheden en de belevingsroute en de expositie zijn onderdeel van het programma Wij&Wadvogels. Daarnaast ontving It Fryske Gea een privéschenking en een bijdrage van het Cultuurfonds, de Hedwig Carolinastichting en Stichting Van Panhuys voor de realisatie. De expositie en belevingsroute is een samenwerking met Museum ’t Fiskershúske.
- Binnen Wij&Wadvogels werken zeven natuurorganisaties samen aan het herstel van gezonde vogelpopulaties in het Waddengebied: Het Groninger Landschap, It Fryske Gea, Landschap Noord-Holland, Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer, Vogelbescherming Nederland en de Waddenvereniging.
- Wij&Wadvogels fase I is financieel mogelijk gemaakt door het Waddenfonds, het Investeringskader Waddengebied, het ministerie van LVVN en de provincies Noord-Holland, Fryslân en Groningen.
Tekst: Vogelbescherming Nederland
Beeld: Vogelbescherming Nederland; Jan Lok