Zwarte grijze zeehondenpups?
ZoogdierverenigingBericht uitgegeven door de Zoogdiervereniging op [publicatiedatum]
Binnen twee weken zijn op twee zeer verschillende locaties zwarte zeehondenpups gevonden van de grijze zeehond: op 8 februari bij Velsen en op 21 februari op Schiermonnikoog.
Zijn ze nou zwart of grijs zult u denken? Het gaat hier om een bijzondere kleurafwijking, melanisme genaamd. Melanisme is het tegenovergestelde van albinisme. Waar bij albinisme het pigment ontbreekt, is er bij melanisme juist een overschot aan pigment (melanine), waardoor het dier zwart wordt. In de afgelopen twee weken zijn een tweetal grijze zeehonden met deze kleurafwijking aangetroffen.
Op 8 februari werd bij Velsen in Noord-Holland een zwarte zeehondenpup gevonden en overgebracht naar Pieterburen. Dit diertje heeft de naam Zwarte Mary gekregen. Het toeval wil dat op 21 februari nog een zwarte grijze zeehondenpup werd gevonden op Schiermonnikoog. Ook deze bevindt zich nu in Pieterburen en heeft de naam Miss Minos gekregen.
Hoe herken je nou een grijze zeehond als hij zwart is? Het makkelijkste kenmerk, ook bij dieren zonder kleurafwijking, is het kopprofiel. De grijze zeehond heeft een duidelijk afgeplatte kop terwijl de gewone zeehond een rond kopje heeft.
De grijze zeehond was in een ver verleden een heel algemene soort. In de Middeleeuwen werden ze echter door de mens uitgeroeid in de Waddenzee. Rond 1950 werden de eerste grijze zeehonden weer in Nederland gezien en sinds 1980 vindt weer voortplanting aan de Nederlandse kustwateren plaats. Tegenwoordig komt de grijze zeehond op een aantal plekken in de Waddenzee algemeen voor. Sinds 2006 vindt ook voortplanting in de Voordelta plaats.
Grijze zeehonden zijn zeer mobiel. Ze leggen soms honderden kilometers af en buiten het voortplantingsseizoen verspreiden ze zich ook wel. Uit onderzoek met gezenderde zeehonden bleek dat ze vanuit de Waddenzee bijvoorbeeld oversteken naar Schotland.
De grijze zeehond is op zee slechts af en toe te zien als hij met de kop boven water komt. Hij gebruikt het hele jaar plaatsen om te rusten en daarnaast ook voor de voortplanting en de verharingsperiode. Dit zijn bij voorkeur zandbanken die met normaal hoogwater niet onder water lopen.
In Nederland verblijven de grijze zeehonden vooral op hoge zandplaten in het westen van de Waddenzee zoals de Richel (ten oosten van Vlieland), de Engelse Hoek (ten westen van Terschelling) de Vliehors (ten westen van Vlieland) en op de Noorderhaaks (ten zuidwesten van Texel). In het Deltagebied worden ze sporadisch gesignaleerd. De meeste jongen wordt op de Richel tussen Vlieland en Terschelling geboren. Op de Vliehors en de Noorderhaaks worden slechts enkele jongen geboren.
Waarnemingen van de grijze zeehond in Nederland tussen van1950 tot en met 2011 (Bron: Telmee.nl)
De zwarte zeehondjes zien? Dat kan. Momenteel zitten ze in Pieterburen, waar ze bezocht kunnen worden. Deze zwarte grijze zeehonden zwemmen na het uitzetten naar verwachting ook nog lang rond. De grijze zeehond wordt gemiddeld twintig tot dertig jaar oud. Mannetjes worden maximaal dertig jaar oud, vrouwtjes meer dan 46 jaar.
Overigens zijn er in het verleden meerdere zwarte zeehonden in de zeehondencrèche in Pieterburen geweest, die waarschijnlijk ook nog in onze wateren rondzwemmen. Zo werd er in 2005 een zwarte zeehond gevonden op Vlieland, in 2007 een bij de Brouwersdam en in 2009 werd er een gevonden op Terschelling.
Hoogstwaarschijnlijk zwemmen er straks dus minimaal vijf zwarte zeehonden in de Nederlandse wateren. Goed opletten dus! Mocht u zeehonden zien, dan is het altijd zinvol om deze te melden via www.telmee.nl , maar mocht u een zeehond met een kleurafwijking tegenkomen dan horen we het helemaal graag.
Tekst: Wesley Overman, Zoogdiervereniging
Foto's: Zwarte Mary Pieterburen, http://www.zeezoogdieren.org/wordpress/?p=5387
Overige zeehondenfoto’s: Richard Witte van den Bosch
Kaartje: Telmee.nl