Verrassingen op 1000-soortendag in het Ganzeveld
Bericht uitgegeven door Natuurpunt [land] op [publicatiedatum]
Op zaterdag 25 mei werd het natuurgebied Het Ganzenveld in Aalter door een twintigtal specialisten van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat uitgekamd. Doel was om zoveel mogelijk organismen in het nieuwe natuurgebied van Natuurpunt in kaart te brengen. Ondanks het ongunstige weer en de rampzalige lente resulteerde dat in ruim 400 soorten, waaronder enkele bijzondere soorten.
Het Ganzeveld is een 34 ha groot natuurgebied in de gemeente Aalter, ten zuiden van de E40. Vroeger maakte het deel uit van het Bulskampveld dat gelegen is tussen Torhout en Aalter. Van de middeleeuwen tot ca. 200 jaar geleden was dit een uitgestrekt bos- en heidegebied. Het Ganzeveld vertoont ook nu nog veel kenmerken van het typische voedselarme bos op zandgrond en bezit nog enkele heiderelicten. Natuurpunt kocht het gebied vorig jaar aan en streeft met een gericht beheer naar het herstel van de biodiversiteit.
De 1000-soortendag is een concept dat in Nederland ontstond. In 2010 werd het in het kader van het ‘Jaar van de Biodiversiteit’ door Natuurpunt sterk gepromoot. In tal van natuurgebieden in Vlaanderen werden op een tijdspanne van één weekend zoveel mogelijk soorten geïnventariseerd. Natuurpunt Studie biedt via de website waarnemingen.be aan afdelingen en werkgroepen nog steeds de mogelijkheid om de resultaten van dergelijke acties overzichtelijk te presenteren. Dat resulteert vaak in leuke ontdekkingen. Ook na het Jaar van de Biodiversiteit is een 1000-soortendag een perfecte impuls voor lokale natuurstudie. De Natuurhistorische werkgroep Meetjesland nam samen met Natuurpunt Aalter die uitdaging aan en organiseerde een 1000-soortendag in het Ganzeveld. Dat moet ons een gedetailleerd beeld geven van de soortendiversiteit die er vandaag de dag aanwezig is. Heel wat landschapstypische planten en diersoorten tekenden dan ook present.
Er werden onder meer 23 soorten kevers, 19 spinnen, 169 planten, 40 vliegen en muggen, 40 paddenstoelen en 30 vogels geteld. Goed voor een totaal van meer dan 400 soorten.
Wat planten betreft werden enkele typische soorten van heide en kapvlaktes gevonden, zoals pollen Pilzegge en Tandjesgras. Waar bos gekapt werd in het centrale gedeelte van het gebied, werd dit voorjaar ook geplagd. Hopelijk zorgt ontkieming vanuit de zaadbank in de toekomst hier voor een toename van typische heidesoorten zoals Struikhei, die kort na het kappen van het bos al verscheen. In de rand van het bos werd Gaspeldoorn aangetroffen, een soort die in het vroegere veldgebied niet zo zeldzaam was.
Naar loopkevers werd al een jaar lang onderzoek gedaan en de soortensamenstelling blijkt deels een afspiegeling te zijn van bos en heide op tertiair zand. Tijdens dat onderzoek werden enkele bijzondere soorten gevonden zoals de vrij zeldzame Notiophilus quadripunctatus, een typische bewoner van voedselarme gronden.
Onder de zweefvliegen zorgde de Scheefvlekkorsetzweefvlieg (Neoascia obliqua) voor een leuke verrassing, een soort van vochtige bossen en beschaduwde beekvalleien van goede kwaliteit. De dichtste vindplaatsen zijn o.a. het Zoniënwoud en in het bijzonder de beekvalleien aan de rand van de Hoge Venen. Op Het Ganzenveld werd ze aangetroffen op Groot hoefblad waarmee ze doorgaans wordt geassocieerd.
Bij de spinnen werden vooral op de windvrije kapvlakte grote aantallen van verschillende soorten wolfspinnen (Lycosidae) gevonden. De zeldzame Ruigtewolfspin (Pardosa agricola) en Streeppootpanterspin (Alopecosa striatipes) zorgden hier voor de verrassing. Voor de laatste spreken we zelfs van de eerste registratie op www.waarnemingen.be.
Twee van de 410 soorten: Bosrandroofvlieg Neoitamus cyanurus en Tenthredo livida (Foto’s: Henk Wallays)
De 1000-soortendag toonde meteen de waarde en hoge soortenrijkdom van het gebied aan. De aanwezigheid van een aantal zeldzamere soorten zetten de hoge natuurwaarde extra in de verf. Door een gericht beheer kan de natuurkwaliteit de komende jaren verder hersteld worden. Een belangrijke plaatselijke doelstelling van Natuurpunt is om de uitbreiding van exotische plantensoorten (Amerikaanse eik, Corsicaanse den, Amerikaanse vogelkers …) tegen te gaan, zodat het streekeigen eikenberkenbos meer kansen krijgt. De aanwezigheid van dood hout en structuur in het bos moet nog meer kansen bieden voor een hogere biodiversiteit.
Deze eerste 1000-soortendag in het Ganzeveld was een groot succes dankzij de inspanningen van vele vrijwilligers. In 2014 plannen de organisatoren een 1000-soortendag in een ander gebied in het Meetjesland. Wie graag wil meewerken aan een soortenzoekdag kan op 27 juli terecht in Meerdonk (Sint-Gillis-Waas). Natuurpunt Waasland Noord en WAKONA draaien dan het Sint-Jacobsgat binnenstebuiten. Spreekwoordelijk dan.
Auteurs: Natuurhistorische werkgroep Meetjesland, Natuurpunt & Partners Meetjesland, Natuurpunt Aalter
Foto's: Henk Wallays