Texels laatste mammoet?

Bericht uitgegeven door Ecomare [land] op [publicatiedatum]

Een bijzondere vondst van een paar jaar geleden maar nu pas door een expert bekeken. Het is een stuk van een mammoetwervel, Sytske Dijksen heeft dit stuk bot op de Hors op Texel gevonden. Pas onlangs heeft mammoetkenner Dick Mol het bekeken. Bijzonder hieraan is dat het een misvormd doornuitsteeksel is. Zou het een stukje van de laatste mammoet zijn die in de buurt van Texel heeft geleefd? Deze botafwijking komt vaker voor bij mammoeten aan het einde van de ijstijd. Volgens Pools onderzoek zou het te maken hebben met slechte voeding.

Botafwijking
Dick Mol kwam op bezoek bij Ecomare om recente vondsten te bekijken. Hij herkende meteen de botafwijking. Op de lange doornuitsteeksels van borstwervels van mammoeten komt het vaker voor dat het middenstuk opgelost is, zodat het gespleten lijkt. Borstwervels zijn de rugwervels waar ribben aan vast zitten. Op de foto gaat het om het linkerdeel met het kleine gat en het grotere open gat. Dit fenomeen is vooral aangetroffen bij mammoeten aan het einde van de laatste ijstijd, in heel Eurazië. Daarna zijn ze uitgestorven. Volgens een Poolse paleontologe is het een teken dat de dieren ondervoed waren, of aangetast door een ziekte. Zij denkt zelfs dat de mammoeten hierdoor uitgestorven kunnen zijn.

Waarom is de mammoet uitgestorven?
Er zijn drie theorieën over het uitsterven van de mammoeten aan het einde van de laatste ijstijd: de ‘ill’, de ‘kill’ en de ‘chill’ theorie, oftewel ziekte, jagen en klimaatverandering. De ill-theorie zegt dat ze uitgestorven zijn door ziektes, zoals deze botafwijking. De kill-theorie beweert dat ze zijn overbejaagd door moderne mensen, die aan het eind van de ijstijd hier zeker voorkwamen. En de chill-theorie zegt dat hun leefgebied verdween door klimaatverandering. De mammoetsteppe werd bos, moeras of zee.

Wie zal het zeggen?
In het Noordzeegebied zijn op mammoetbotten nauwelijks sporen van menselijke bejaging gevonden, in tegenstelling tot in Noord-Amerika. Er zijn wel misvormde mammoetbotten gevonden, zoals deze, maar niet zo heel veel. Er is nooit goed onderzoek naar gedaan. Dick Mol houdt het erop dat klimaatverandering en daarmee de verdwijning van het leefgebied van de mammoeten de hoofdoorzaak is geweest van het verdwijnen van deze dieren, al zijn combinaties met de andere twee theorieën best mogelijk. Misschien braken er wel ziektes uit onder de mammoeten door het warmere klimaat, en misschien jaagden er tegelijkertijd te veel mensen op de mammoeten. Wie zal het zeggen.

Meer weten?
Lees meer over dieren van de laatste ijstijd in onze digitale encyclopedie.

Tekst en foto's: Ecomare