Thismia rodwayi Tasmania

Planten belazeren altijd dezelfde schimmels

Naturalis Biodiversity Center
19-OKT-2016 - In de oeroude samenwerking tussen plant en schimmel die in de loop van de evolutie is ontstaan, komt een opvallende uitzondering voor. Er zijn planten die niet netjes voedingsstoffen met bodemschimmels uitwisselen, maar die de schimmels belazeren en ze ‘opeten’. Onderzoekers van Naturalis Biodiversity Center hebben ontdekt dat steeds dezelfde schimmelsoorten hiervan de dupe zijn.

Naast zonlicht gebruiken planten water en mineralen uit de bodem om te groeien en te bloeien. Planten kunnen die voedingsstoffen met hun wortels uit de bodem halen, maar doorgaans laten ze die taak over aan bodemschimmels. Deze bodemschimmels groeien in en rond plantenwortels en leveren water en mineralen aan. In ruil voeden de planten de schimmels met suikers. Deze uitwisseling tussen planten en schimmels is oeroud en komt bij alle planten en overal ter wereld voor.

Maar planten en bodemschimmels gaan niet altijd zo behulpzaam met elkaar om. In de loop van de evolutie zijn sommige planten erin geslaagd om bodemschimmels te belazeren: de wortels van deze planten breken de schimmels af en de planten nemen de voedingsstoffen die zo vrijkomen op.  Deze ‘schimmeletende’ planten leven uitsluitend op hun schimmelmaaltijden en hebben geen zonlicht nodig om te groeien. Daardoor kunnen ze overleven in de diepe schaduw van het bos.

Vincent Merckx met een schimmeletende plant

Onderzoekers van Naturalis Biodiversity Center karakteriseerden voor het eerst het dieet van deze schimmeletende planten in Australië en Nieuw-Zeeland, door dit te vergelijken met het menu van planten die juist samenleven met schimmels. Ze kwamen tot de opmerkelijke vaststelling dat schimmeletende planten uiterst kieskeurig zijn. Ongeacht waar ze groeien, schimmeletende planten eten altijd precies dezelfde schimmelsoorten. 'Hoe lang de menukaart ook is, deze planten bestellen steeds hetzelfde gerecht,' stelt Vincent Merckx, die meewerkte aan de studie. Of dit nu ook echt de lekkerste schimmels zijn, konden de onderzoekers niet achterhalen.  

Hun bevindingen vergroten ons begrip van de invloed die ondergrondse ecologische processen hebben op de verspreiding van planten over onze planeet.

Tijdens de Halloween Science Horror Night op 31 oktober vertelt Vincent Merckx over zijn onderzoek.

Tekst en foto's: Naturalis Biodiversity Centre