Soepschildpad bij Bonaire

Nieuwe aanpak verzacht effect klimaatverandering op zeeschildpadden

Wageningen University
11-DEC-2018 - Met nieuwe strategieën is het tanende voortplantingssucces van zeeschildpadden als gevolg van klimaatopwarming drastisch te verbeteren. Dat blijkt uit experimenten, uitgevoerd in het St. Eustatius Marine Park in Caribisch Nederland door de Swansea University en Wageningen University & Research in samenwerking met St. Eustatius National Parks, de Rijksuniversiteit Groningen en de Deakin University.

Wetenschapper dr. Nicole Esteban van de Universiteit van Swansea legt uit dat zeeschildpadden geen geslachtschromosomen hebben. “Het is de incubatietemperatuur in het zand rondom het nest van eieren die het geslacht van een schildpad bepaalt. Uit eieren die zich ontwikkelen bij lagere temperaturen (meestal lager dan 29 °C) komen mannetjes en eieren bij hogere temperaturen leveren vrouwelijke schildpadden op. Daarom zijn er zorgen over de M/V-scheefgroei in de populatie zeeschildpadden als gevolg van klimaatopwarming. Uit ons eerdere onderzoek op Sint-Eustatius blijkt dat de incubatietemperaturen er relatief hoog zijn (gemiddeld 31 °C), zodat in de afgelopen decennia het merendeel van de schildpadden geboren op deze stranden uit vrouwtjes bestaat. Een zorgwekkende ontwikkeling”. Ons onderzoeksteam besloot daarom te onderzoeken of de natuur een handje te helpen is met een geschikte strategie. Door de incubatietemperaturen te verlagen worden er meer mannelijke schildpadden geboren die de plaatselijke populatie in stand moeten houden."

Beschaduwing van de eieren

Het onderzoeksteam ontwikkelde vervolgens tussen 2012 en 2017 een reeks proefexperimenten om het effect te testen van diverse verkoelende beschaduwingsmethoden. Daarbij gebruikten zij gemakkelijk verkrijgbare materialen zoals wit zand en blad en palmbladeren. Het team registreerde de zandtemperaturen op de beschaduwde stranddelen met behulp van kleine temperatuurloggers. Deze werden op de nestdiepten van de schildpadden begraven op de Zeelandia- en de Oranjebaaistranden op Sint-Eustatius. De onderzoekers vergeleken de meetgegevens met langetermijndata van de strandtemperatuur. Zo maakten zij een schatting van het effect van beschaduwing en verplaatsing tussen stranden op de geslachtratio’s bij de zeeschildpadden.

Marjolijn Christianen, onderzoeker aan de Wageningen University & Research en co-auteur vertelt: "De resultaten van onze studie verrasten ons. Ze tonen aan dat eenvoudige maatregelen zeer effectief kunnen zijn om populaties met alleen vrouwelijke schildpadden te voorkomen. Palmbladeren zijn het effectiefste beschaduwingsmateriaal: de temperatuur daalt met gemiddeld 0,6 °C. De variatie tussen stranden op slechts één kilometer van elkaar was gemiddeld 1,9 °C. Verplaatsing tussen stranden en schaduw kan de geslachtsverhouding van zeeschilpadden verschuiven van het huidige 97 tot 100% vrouw naar 60 tot 90% vrouw. Een gigantisch verschil!"

Karetschildpad

Maatregel: kunstmatige schaduw en nestverplaatsingen

In de studie worden effectieve, goedkope en low-tech beschermingsmaatregelen voorgesteld om de gevolgen van klimaatopwarming voor de schildpadsoort te beperken: kunstmatige schaduw en nestverplaatsing. “Zulke effectieve maatregelen kunnen uitsterven van de zeeschildpad op Sint-Eustatius voorkomen,” zegt de Marine Parkmanager Jessica Berkel. "We zijn van plan om schildpadnesten naar het koelere strand te verplaatsen en het is al gelukt om enkele eieren naar een koelere locatie te verplaatsen."

Meer informatie

Tekst: Wageningen University & Research
Foto's: Marjolijn Christianan (leadfoto: soepschildpad); B. Navez, CC BY-SA 3.0-licentie