Goudharders zijn te herkennen aan de opvallende gouden vlek op het kieuwdeksel (eenmalig gebruik WMR)

Goudharders in kornetbemonstering strand IJmuiden

Wageningen Marine Research
20-JUN-2020 - Dit jaar zitten er opvallend veel goudharders in de kornetvangsten van Wageningen Marine Research aan het strand van IJmuiden ter hoogte van IJmuiderslag. De goudharder is een zuidelijke soort die ten zuiden van het Kanaal zeer algemeen is.

In Nederland worden goudharders doorgaans vooral waargenomen in de Zeeuwse Delta. Volgens hardervisser Job Bout van de TH16 zijn ze daar de afgelopen jaren een behoorlijk algemene soort geworden. Hoewel er voor de Nederlandse kust regelmatig goudharders worden gevangen, lijken de aantallen die de onderzoekers momenteel in het twee meter brede kornetje aantreffen van een andere orde. De jonge goudharders gebruiken de ondiepe strandzone - met name een geul of zwin - in hun eerste levensfase.

Joey Volwater met een vangst van kleine goudhardertjes

Duiding van een trend, dat is nog lastig

Joey Volwater en Bram Couperus van Wageningen Marine Research kunnen niet zeggen of het gaat om een plotselinge toename dit jaar of dat er sprake is van een meer geleidelijke toename. “Deze bemonstering bij IJmuiden en met dit vistuig is nieuw, waardoor we niet kunnen vergelijken met de voorgaande jaren. Eigenlijk is de bemonstering in deze tijd van het jaar gericht op jonge schol,” aldus Volwater. Volgens Couperus, die de laatste jaren in zijn vrije tijd zelf af en toe garnalen vangt met een vergelijkbaar kornetje, zijn de grote hoeveelheden harders momenteel aan het IJmuiderstrand uitzonderlijk. “Zo’n kornetje is natuurlijk helemaal niet geschikt om snel zwemmende vissen als harders te vangen. Wat me vooral opvalt is dat je grote scholen harder voor je ogen ziet wegschieten. Dat had ik nog niet eerder gezien. Ik weet zeker dat dit in voorgaande jaren niet zo was,” zegt Couperus.

Een wat groter exemplaar, maar nog niet volwassen. Goudharders worden meestal circa dertig centimeter

Opvallende gouden vlek

Hoewel de drie Nederlandse hardersoorten (diklip-, dunlip- en goudharder) veel op elkaar lijken, is de identificatie van grotere goudharders niet moeilijk. Ze hebben namelijk een opvallende gouden vlek op hun kieuwdeksel. Jonge exemplaren hebben nog geen gouden vlek op hun kieuwdeksel, maar zijn evenwel te identificeren aan de pigmentatieband op de onderkant van de onderkaak.

De kleine goudhardertjes van drie tot vijf centimeter zijn lastiger te herkennen. Daarvoor moet je naar de pigmentatie op de onderkant van de kop kijken

Tijdreeks bouwen

Deze strandbemonstering van de visstand en overige soorten (bodemdieren en garnalen) bij IJmuiden wordt sinds dit jaar door Wageningen Marine Research uitgevoerd. Doel is een tijdreeks op te bouwen waarmee onderzoekers trendanalyses kunnen maken voor het eerste stuk van de ondiepe kustzone van de Noordzee. Wetenschappers weten immers nog weinig over het gebruik van dit gebied door diverse mariene soorten.

Tekst: Bram Couperus, Jouy Volwater en Cecile Leuverink, Wageningen Marine Research
Foto's: Michiel Dammers (leadfoto: goudharders zijn te herkennen aan de opvallende gouden vlek op het kieuwdeksel); Bram Couperus; Joey Volwater