geel nagelkruid

Natuurjournaal 12 oktober 2023

Nature Today
12-OKT-2023 - Nagelkruid met klittenbandbolletjes en bot zwemt naar zee.

Boven de zachte, gelobde bladeren van geel nagelkruid steken nu de bloemstengels uit met opvallende vruchten. De stijlen van de bloem zijn uitgegroeid tot omgebogen haakjes. Daarmee kunnen de zaadjes makkelijk meeliften in de vacht van dieren of aan je broek en jas. Geel nagelkruid lijkt heel veel op groot nagelkruid, een Noord-Amerikaanse plant die sinds de jaren negentig in Nederland is verwilderd. Allebei staan ze graag op plekken die een beetje in de schaduw zijn, niet te droog en op niet te arme grond. De bladeren blijven ’s winters te zien. Zo maken ze ook gebruik van de winterzon, wanneer de bomen hun blad hebben laten vallen.

Volwassen bot kan zestig centimeter lang worden

De bot is een platvis. Zie je het voor je, hoe ze op de bodem verstopt liggen onder een dun laagje zand? Onzichtbaar en onbeweeglijk, tot er een klein waterbeestje langskomt. Hap! Niet echt een zwemmer dus, zou je denken. Toch zijn er heel veel nu jongvolwassen botten bezig met een lange zwemreis. Jonge bot groeit namelijk niet op in zee, maar in ondiep water langs de kust, in brak water en ook in zoet water. Sommige kleine botjes zijn honderden kilometers stroomopwaarts de rivier opgezwommen en daar groot geworden. Nu ze groot genoeg zijn om in het voorjaar te paaien – vijfentwintig tot dertig centimeter – trekken ze naar zee.

Tekst: Nienke Lameris, Nature Today
Foto’s: Andreas Rockstein, Flickr; Bart Vastenhouw, Saxifraga