Natuurjournaal 15 mei 2023

Altijd moeilijk, kbv’tjes: ofwel kleine bruine vogeltjes. Boompieper en boomleeuwerik horen daar zeker bij. Maar als je goed kijkt kan je het verschil zien, en zeker ook horen. Daar is wel wat oefening voor nodig. Beide vogels zien er ogenschijnlijk hetzelfde uit. Ze zijn vooral bruin, hebben dezelfde grootte – de boomleeuwerik heeft wel een iets kortere staart – en zitten allebei altijd hoog in een boomtop. Als ze opvliegen om te zingen klinkt ongeveer hetzelfde riedeltje. Bij het neerkomen dalen ze met trillende vleugels als een parachuutje al zingend terug naar vaak hetzelfde uitkijkpunt. Boompiepers hebben op de schouder een rij zwarte vlekjes, afgezet met een bijna witte rand. Zie de foto hierboven. Dat heeft de boomleeuwerik niet, die heeft juist een zwart-witte vlek aan de vleugelrand. Als ze ver weg zitten, of je hebt tegenlicht, dan is dat niet te zien. Dan blijft er nog één determinatiekenmerk over en dat is de zang. Boompiepers doen na het riedeltje in de afdaling vooral veel pfiet-pfiet-pfiet en boomleeuweriken doen dan lu-lu-lu. Beluister het hier, dan kan het niet missen. Veel succes met je kbv’tjes!

• Luister hier naar een zingende boompieper (Bron: Susanne Kuijpers)
• Luister hier naar een zingende boomleeuwerik (Bron: Lars Edenius)

Op plekken met lichte schaduw – vooral in bossen, ook wel in parken – begint geel nagelkruid te bloeien. Een paar gele bloemen strekken zich uit naar het licht. De plant heeft hier overwinterd als bladrozet op de bodem, maar is nu uitgegroeid tot een halve meter hoog. Na de bloei veranderen de stijlen en stempels van de bloem in kleine haakjes. Zo lift het zaadje mee met dieren of mensen. De naam dankt nagelkruid aan de wortelstok die een beetje naar kruidnagel ruikt. Die schijnt zeer geneeskrachtig te zijn en de plant werd vroeger ook wel zegenkruid genoemd. De duivel was naar het schijnt hier zo nijdig over, dat hij een hap uit de wortelstok naam. Dat zou de reden zijn van de vrij korte wortelstok en de oude Franse naam mors au diable: duivelsbeet.

Tekst: Nienke Lameris, NatureToday.nl
Foto’s: Piet Munsterman, Saxifraga (leadfoto: boompieper); Ed Stikvoort, Saxifraga
Geluid: Susanne Kuijpers, xeno-canto; Lars Edenius, xeno-canto