Waarnemers in het veld

Op weg naar een duurzame toekomst: 25 jaar Netwerk Ecologische Monitoring   

SoortenNL
30-MEI-2024 - Het Netwerk Ecologische Monitoring is een unieke samenwerking tussen vrijwillige natuurwaarnemers, statistici, ambtenaren, wetenschappers, organisaties, apparaten en de natuur zelf. Dit jaar bestaat die samenwerking 25 jaar – en dat wordt gevierd, onder andere met een heel mooi feestje. Je kunt daarbij zijn, maar wees op tijd want het aantal plaatsen is beperkt. 

Historie van het natuuronderzoek

We hebben in Nederland een ruime traditie van natuuronderzoek door vrijwilligers. Al in 1845 zijn de oprichters van de Nederlandse Entomologische Vereniging begonnen met onderzoek naar verspreiding en voorkomen van insecten. Rond 1900 namen leden van de Nederlandse Natuurhistorische Vereniging het initiatief om alle wilde planten van Nederland in kaart te brengen in de Nederlandse Flora en al in 1908 werd er gerekend met adderstatistieken.

Twintigste eeuw: ecologie en statistiek komen samen

In de jaren 20 ontstonden er telprotocollen om in heel Europa de stand van watervogels op vergelijkbare wijze in beeld te brengen en systematische reeksen en vegetatiekarteringen hebben we sinds de jaren 30. Lang was onze honger naar kennis puur liefhebberij. Maar met het maken van de eerste broedvogelatlas in de jaren 80 ontstond een vruchtbare samenwerking met het Centraal Bureau voor Statistiek die belangrijke expertise op het gebied van stratificatie en presentatie van data toevoegde aan de ecologische kennis van de veldonderzoekers. Die bundeling maakte de data relevant voor gebruik door overheden. Door de ontwikkeling van het natuurbeleid kregen overheden steeds meer behoefte aan goede natuurdata. Deze behoefte is er nu nog steeds. 

Een libellenwaarnemer aan het werk

Oprichting Netwerk Ecologische Monitoring

In 1999 startte het Netwerk Ecologische Monitoring (NEM) en verscheen het rapport ‘Weten wat er leeft’. De titel van dit rapport heeft een dubbele betekenis: we willen weten wat er politiek en bestuurlijk allemaal leeft en dat te combineren met wat er feitelijk in de natuur allemaal leeft.
In het NEM kijken duizenden getrainde vrijwilligers op basis van zorgvuldig vastgestelde telprotocollen systematisch naar verschillende soorten en soortgroepen. Die worden volledig in beeld gebracht zodat we niet alleen uitspraken kunnen doen over de verspreiding en voorkomen van soorten maar ook over de trends in aantallen en over verschuivingen binnen populaties. Dat is een groot goed. Dankzij het NEM kunnen we stellen dat geen land ter wereld zoveel van haar natuur weet als Nederland. Want dankzij de telprotocollen en de interne én externe validatie zijn de data goed bruikbaar voor wetenschappelijke analyses en formele rapportages over beleid.

Bijeenkomst op 28 juni 'Op weg naar een duurzame toekomst'

Op 28 juni vieren we 25 jaar NEM in het LEF Future Center van Rijkswaterstaat in Utrecht. We blikken terug op de mooie resultaten die we in de afgelopen 25 jaar bereikt hebben en we kijken vooruit naar wat de toekomst ons gaat brengen. Want als je terugkijkt, zien we één wetmatigheid: we kunnen steeds meer met de data maar de behoefte aan goede data groeit soms nog harder. Daarom moeten we onze successen vieren.

Programma

We hebben een kort plenair programma en daarnaast verschillende interactieve deelsessies. Van hardcore statistiek tot een bezoekje aan de groene kliniek waar je in therapie kunt als je last hebt van ‘biodiversiteitsspijt’ of juist wilt leren over ‘eco-euforie’. In interactieve sessies storten we ons op belangrijke thema’s voor de ecologische monitoring in Nederland. Hoe werven en binden we nieuwe vrijwilligers? Welke toepassingen van NEM-data zijn er te verwachten? Op welke manieren kunnen mensen soortenrijkdom in beeld brengen?

Aanmelden

Op deze dag zijn allerlei mensen uit het werkveld van ecologische monitoring aanwezig, van beleidsmakers en wetenschappers tot meetnetcoördinatoren en vrijwilligers. Er is voldoende ruimte om elkaar te ontmoeten en te netwerken.

  • Bekijk voor meer informatie het programma of meld je direct aan via Netwerkecologischemonitoring.nl.
  • Wees er snel bij want de zaalcapaciteit is beperkt. En meld je ook weer af mocht je onverhoopt toch niet kunnen komen.

Tekst: Sander Turnhout, SoortenNL
Foto's: NEM