Natuurjournaal 31 juli 2025

De bruinvis – vroeger ook bekend als ‘zeevarken’ – is het meest voorkomende zeezoogdier voor onze kust, het zijn er rond de zeventigduizend. Bruinvissen zijn tandwalvissen en nauw verwant aan dolfijnen. Ze verschillen morfologisch onder andere door het hebben van spatelvormige tanden, in plaats van kegelvormige. Bruinvissen zijn toproofdieren die op vissen jagen, zoals wijting, haring en sprot. Zo komen ze helaas nogal eens in visnetten terecht en verdrinken ze. Bruinvissen zijn ook gevoelig voor akoestische vervuiling door menselijke activiteiten, omdat ze afhankelijk zijn van hun gehoor om onder water te navigeren, communiceren met soortgenoten en jagen. Ze maken zowel geluiden van hoge frequentie (de 'klikgeluiden', echolocatie) als lage frequentie. Bruinvissen worden de laatste tijd minder voor onze kusten waargenomen, ook zijn er minder strandingen. Er wordt onderzocht hoe dat komt. Uit onderzoek aan gestrande dieren blijkt dat een groot deel is overleden aan infectieziekten en ondervoeding.

Hengel is de naam voor een eenjarig plantje dat nu in bloei staat. Het is een halfparasiet, die water en voedingsstoffen aftapt van onder andere eik, beuk en bosbes. Zo kan het kiemplantje ook in droge omstandigheden snel groeien. De bloemen hangen naar een kant en de stengels en zijtakken hellen voorover, wat de inspiratie voor de Nederlandse naam gaf. De nectarrijke bloemen trekken hommels aan. Als de plant eenmaal zaad heeft gezet, zijn het mieren die de planten komen bezoeken. Ze worden gelokt door het olieachtig zakje dat eraanzit, het mierenbroodje. De mieren dragen de zaden naar hun nest voor de voedselrijke buitenkant en gooien de zaden hun nest uit. Zo kan je in het voorjaar soms allemaal kiemplantjes van hengel rond een mierenhoop ontdekken.  

Tekst: Karen Bosma, Nature Today
Beeld: Luc Hoogenstein, Saxifraga; Marijke Verhagen, Saxifraga