Natuurjournaal 12 augustus 2025

Kijk, je kan in principe iedere paddenstoel eten – alleen sommige maar één keer. Dit geldt in veel gevallen voor de groene knolamaniet, een van de meest giftige soorten paddenstoelen ter wereld, gebruikt als moordwapen in verschillende geschiedenisverhalen. Ook vorige maand nog kwam de groene knolamaniet in Australië in het nieuws. De vergiftigingsverschijnselen treden uren tot een dag na het nuttigen van het vruchtvlees op. De in de vruchtlichamen aanwezige cyclopeptiden vernietigen eerst de lever, daarna de nieren. Omdat het uiterlijk van de paddenstoel verandert per ontwikkelingsstadium en er meerdere vormen van dezelfde soort zijn, is vergissing met eetbare paddenstoelen mogelijk, zoals met wilde champignons. Vooral de witte vorm van de groene knolamaniet heeft wat weg van een wilde champignon. De hoed is eerst bolvormig en spreidt pas later uit tot een parasolvorm. Groene knolamanieten komen in Nederland vrij algemeen voor in lanen, parken en in loofbossen. De paddenstoelen, met een olijfgroene weerschijn op de hoed en een weeïg-zoetige lucht, zijn vanaf juli tot in oktober te vinden, vooral bij eiken.

Toegegeven, ook wilde champignons kun je niet zomaar eten. ‘De’ wilde champignon bestaat niet, alleen al in Nederland komen bijna vijftig soorten wilde champignons (geslacht Agaricus) voor. Sommige daarvan roer je beter ook niet door je risotto, zoals de karbolchampignon en parelhoenchampignon. Wilde champignons die je wel kan nuttigen, zijn de anijschampignon, gewone weidechampignon en natuurlijk de gekweekte champignon, de soort die we van uit de winkel kennen. Ben je geen paddenstoelenexpert en wil je honderd procent zeker zijn tijdens je wildplukrondje, dan laat je je altijd voorlichten en bezoek je bijvoorbeeld de NMV-website. Experimenteer nooit met paddenstoelen die je niet met zekerheid kunt determineren.

Tekst: Karen Bosma, Nature Today
Beeld: Patrick Vandenboorn, Waarneming.nl; Arno van Stipdonk, Waarneming.nl