Samen sterker: deze zeven bijenlandschappen krijgen vorm

Bijenlandschap de Kleverbergh: natuur en landbouw in balans voor wilde bijen

Het project 'Bijenlandschap de Kleverbergh' heeft als doel om een regeneratief landgoed, gelegen tussen de Waal en de Ooijse Graaf, stap voor stap tot een gezonde woonplek te maken voor zoveel mogelijk bestuivers. Zo worden twee delen van het Natura 2000-gebied Rijntakken verbonden. Het project richt zich op het realiseren van ecologische verbindingen tussen landbouwgrond en de omliggende natuurgebieden. De weilanden zijn lang ingezaaid geweest met Engels raaigras, maar dat gaat snel veranderen, mede dankzij dit bijenproject. Er wordt een bloeiboog aangelegd en er worden zoveel mogelijk woon-, schuil- en voedselplekken voor bestuivers gecreëerd door de aanplant van struiken en bomen en de aanleg van bloemstroken met biologische bloembollen.

Het bijzondere aan dit project is dat de monitoring van de ontwikkelingen zeer nauwkeurig wordt bijgehouden: door een samenwerking met de Radboud Universiteit en Wageningen University & Research is er een Diopsis-monitoringscamera geplaatst.

Eerste resultaten

Het project is inmiddels drie maanden onderweg en er is al een hoop gebeurd:

• Het grasland is gemaaid en het maaisel is afgevoerd om het grasland te verschralen. Kruidenrijk hooi van de dijken is opgebracht op twee velden die voorheen monotoon grasland waren. Volgend jaar zijn hier de eerste resultaten van te zien.
• Er is een bloemenstrook ingezaaid in het tarweveld om een directe verbinding te creëren met een naastgelegen voedselbos.
• Er zijn ruim 10.000 biologische bloembollen besteld.
• Qua monitoring is er ook een hoop in gang gezet: oproepen aan vrijwilligers om bij te dragen zijn geplaatst. De KNNV-werkgroep Plantkunde heeft geholpen met een eerste inventarisatie van de op het terrein aanwezige planten. Er is ook contact gelegd met de lokale vogeltellers van de Sovon.
• De eerste rondleidingen zijn gegeven aan groepen bezoekers van de Kleverbergh.

Kortom, dit project is goed op weg! Er wordt nu gewerkt aan concrete stappen om de leefomgeving van bestuivers te verbeteren, bijvoorbeeld door het grasland te diversifiëren, een bloeiboog aan te leggen en allerlei struiken en bomen te planten. Met de uitvoering van deze maatregelen zal het landschap geleidelijk veranderen in een levendig netwerk van bloemrijke verbindingen, waar zowel wilde bijen als andere bestuivers optimaal van kunnen profiteren. Het project biedt ook een voorbeeld voor andere agrarische regio’s, waarin natuur en landbouw hand in hand gaan om biodiversiteit te versterken.

Bijenlint De Poelboerderij: het fundament voor een bloeiend bijenlandschap

In het project 'Bijenlint De Poelboerderij' wordt gewerkt aan het creëren van ecologische verbindingen en leefgebieden voor bijen en andere bestuivers. Dit gebeurt in de vorm van een bijenlint van ruim 600 meter lang in het veenweidepark nabij Natura 2000-gebied Wormer- en Jisperveld en de Kalverpolder. De voorbereidingen zijn in volle gang, met onder andere de aanschaf van zaden en insectenhotels, en de betrokkenheid van lokale boeren en andere belanghebbenden. Hoewel de daadwerkelijke uitvoering nog moet beginnen, is er al veel energie gestoken in het opbouwen van draagvlak, vooral door middel van samenwerkingen met het onderwijs en omwonenden.

Eerste resultaten

De eerste stappen om de basis voor het bijenlint te creëren zijn gezet. Het project is nog in de voorbereidingsfase, maar er is al veel enthousiasme en belangstelling:

• Het zaadgoed is binnen om het bijenlint mee in te zaaien.
• Er zijn meerdere insectenhotels aangeschaft.
• De informatieborden langs het bijenlint om wandelaars uit te leggen wat het is en welk nut het dient, liggen klaar om geplaatst te worden.
• Er worden excursies rondom het bijenlint opgezet, zowel voor leerlingen als volwassenen. Deze gaan van start zodra de aanleg heeft plaatsgevonden.

Met alle goede voorbereidingen op zak staat de komende periode in het teken van de daadwerkelijke aanleg van het bijenlint. En daarna kan iedereen ervan meegenieten door de excursies die worden georganiseerd voor naar schatting 300 mensen per jaar!

Bêd en brochje voor de bijen van de Fryske Marren: meer nestgelegenheid door plaatsing van bijenburchten

Het project 'Bêd en brochje voor de bijen van de Fryske Marren' richt zich op het creëren van geschikte nestgelegenheden in verbindingszones voor een positieve impact op de lokale biodiversiteit, met name de wilde bijen en andere bestuivers. Door het gebied te verbinden met bloeiende percelen wordt de leefomgeving van de bijen en andere insecten vergroot, met als doel om 20 procent van de aanwezige bermen binnen vijf jaar van nectarindex 1 te laten stijgen naar index 2. Daarnaast heeft dit project educatie ook op de agenda staan: de bijenburchten die geplaatst gaan worden, hebben ook educatieve waarden voor bewoners.

Eerste resultaten

Hoewel de uitvoering van het project nog niet volledig is opgestart, zijn er al belangrijke stappen gezet in de voorbereidingen:

• De plannen voor de ecologische verbindingen zijn uitgewerkt.
• De bermen zijn ingezaaid met een streekeigen wildmengsel van Cruydt-Hoeck (partner van Deltaplan).
• Aangepast maaibeheer (gefaseerd maaien) is toegepast op de bermen.
• Monitoring van de bermen loopt sinds april 2025.
• Geschikte locaties voor de bijenburchten zijn in overleg met de bewoners gekozen.

De komende maanden staan in het teken van het opstarten van de daadwerkelijke aanleg van de ecologische verbindingen en nestgelegenheden. Naar verwachting worden de bijenburchten in het najaar van 2025 gerealiseerd. Na de uitvoering van de plannen zal het project uitmonden in een levendig en bloeiend bijenlandschap.

Meer informatie

• De subsidie werd mede mogelijk gemaakt door de Nationale Bijenstrategie, een initiatief van het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN). Het Deltaplan beoordeelde alle aanvragen zorgvuldig.
• We zijn als Deltaplan Biodiversiteitsherstel trots om dit soort initiatieven te kunnen ondersteunen en uitlichten. Houd onze website in de gaten voor een update over deze en andere interessante projecten die bijdragen aan biodiversiteitsherstel in Nederland.

Tekst en beeld: Deltaplan Biodiversiteitherstel
Beeld: hannelorededecker, Pixabay (leadfoto: gehoornde metselbij); Deltaplan Biodiversiteitherstel