Een vrouwtje van Megarhyssa perlata steekt haar legboor in het hout. Deze soort parasiteert bij houtwespen.

51 nieuwe soorten sluipwespen bekend in Nederland

EIS Kenniscentrum Insecten
19-JUL-2021 - Sluipwespen parasiteren bij andere insecten, vooral larven van vlinders en kevers. Ze spelen een essentiële rol in de natuur, maar ze zijn nog slecht onderzocht. Onlangs werd een deel van de familie Ichneumonidae kritisch onderzocht en dat leverde maar liefst 51 soorten op die nog niet uit Nederland bekend waren.

In het nieuwste nummer van Nederlandse Faunistische Mededelingen wordt een kritische studie gepresenteerd van de vertegenwoordigers van enkele subfamilies van de sluipwespen, die tot de familie Ichneumonidae behoren. Hiervoor werden de insectencollectie van Naturalis en andere collecties bestudeerd en oude literatuur doorgeplozen. Dit heeft geleid tot een lijst van 123 soorten, waarvan er maar liefst 51 nieuw zijn voor Nederland.

Sluipwespen gebruiken hun legboor om een ei in of op de gastheer te leggen, waarna de sluipwesplarve uiteindelijk de gastheer leeg zuigt. Soms gebeurt dit snel nadat een ei is gelegd, maar er kunnen ook maanden voorbij gaan voordat de sluipwesplarve toeslaat, zodat de gastheer nog kan groeien. Sommige soorten hebben een lange legboor waarmee ze in hout kunnen doordringen en de daarin levende larven van kevers of houtwespen kunnen parasiteren. De leadfoto toont een wijfje van Megarhyssa perlata dat op zoek is naar een larve van de houtwesp Tremex fuscicornis.

Een grote larve van de sluipwesp Acrodactyla quadrisculpta op een schaduwstrekspin

Een bijzonder geval is Acrodactyla quadrisculpta. Deze sluipwesp parasiteert bij spinnen en lijkt een voorkeur voor strekspinnen te hebben. Er wordt een eitje op de rug van de spin gelegd. De larve die daaruit komt maakt kleine gaatjes in het achterlijf van de spin en zuigt af en toe wat lichaamsvloeistoffen op. De larve groeit uit tot ongeveer de grootte van het achterlijf van de spin. Vlak voor de verpopping zuigt de larve in een paar uur de hele spin leeg. Dit wordt de grote slurp genoemd.

Deze studie toont aan dat er nog veel te ontdekken valt in de insectenwereld. Iedereen kan bijdragen door waarnemingen met foto door te geven via waarneming.nl.

Tekst: Kees Zwakhals & Roy Kleukers, EIS Kenniscentrum Insecten
Foto's: Kees Zwakhals; Dick Belgers