Driekantige kalkkokerworm

Driekantige kalkkokerworm komt en gaat

Stichting ANEMOON
30-MRT-2008 - Afgelopen najaar veroverden Driekantige kalkkokerwormen de nieuwe basaltstenen in de Oosterschelde. Enkele maanden later werden zij verdreven door zakpijpen, sponsen en wieren. Dit geeft onderzoekers van Stichting ANEMOON nieuwe inzichten in de ecologie van deze soorten.
Bericht uitgegeven op zondag 30 maart 2008 door Stichting ANEMOON

Afgelopen najaar veroverden Driekantige kalkkokerwormen de nieuwe basaltstenen in de Oosterschelde. Enkele maanden later werden zij verdreven door zakpijpen, sponsen en wieren. Dit geeft onderzoekers van Stichting ANEMOON nieuwe inzichten in de ecologie van deze soorten.

In het najaar van 2007 vestigden Driekantige kalkkokerwormen (Pomatoceros triqueter) zich massaal op nieuwe basaltstenen van duiklocatie ‘De Bergsche Diepsluis’ in de oostelijke Oosterschelde. Daarvoor waren deze kalkwormen vooral bekend van de Noordzee en de Atlantische kust. In Nederland werd hij af en toe waargenomen in de monding van de Oosterschelde. Eénmaal trof men de soort aan in het Grevelingenmeer.

Boven- en onderwater ontstaan continu nieuwe habitats. Dit gebeurt vaak als gevolg van menselijke activiteit. Soms kunnen soorten zich hierdoor vestigen op plaatsen waar dat eerder niet mogelijk was. De vestiging van de Driekantige kalkkokerworm in Zeeland is hier een mooi voorbeeld van. Tijdens dijkwerkzaamheden werden er op heel veel plaatsen in de Oosterschelde nieuwe stenen gestort. Op het moment dat de stenen nog volledig kaal waren, vonden Driekantige kalkkokerwormen mooie leefplekken in ‘De Bergsche Diepsluis’.

De afgelopen maanden ontdekten andere organismen, zoals zakpijpen, sponsen en wieren, de nieuwe stenen echter ook. Langzamerhand verdringen zij de kalkkokerwormen. Een half jaar geleden zaten er lokaal nog honderden kalkkokerwormen op de relatief kale stenen. Nu hebben andere dieren de stenen nagenoeg volledig overwoekerd en zijn de Driekantige kalkkokerwormen schaars geworden. Onderzoekers van Stichting ANEMOON concluderen hieruit dat Driekantige kalkkokerwormen erg gevoelig zijn voor concurrentie om vestigingsplaats. De soort is als het ware een pionierssoort. Dit was een nieuwe ontdekking voor de onderzoekers.

Het pioniersgedrag van de Driekantige kalkkokerworm leert de onderzoekers dat ze bij het monitoren van nieuw aangebrachte steenstort soorten kunnen vinden die zich slechts tijdelijk ergens vestigen. Dit geeft meer inzicht in specifieke ecologische kenmerken van de betrokken soorten.

Tekst en foto: P.H van Bragt, Stichting ANEMOON