Bronskleurig eekhoorntjesbrood

Het is weer tijd voor eekhoorntjesbrood

Nederlandse Mycologische Vereniging
16-AUG-2017 - De afgelopen week circuleerden er geruchten dat er mooie eekhoorntjesbroden worden gevonden. Voor een aantal NMV-leden een reden temeer om dit eens te controleren. De afgelopen dagen werden lanen onderzocht met een reputatie als het gaat om het voorkomen van eekhoorntjesbrood. Ondanks eerdere geruchten komen de eerste eekhoorntjesbroden nu pas echt in aantal tevoorschijn.

Verschijnen van eekhoorntjesbrood komt aarzelend op gang

Vroeg eekhoorntjesbrood kan in sommige lanen massaal optredenEekhoorntjesbroden behoren tot de familie van de boleten (Boletus). Het Gewoon eekhoorntjesbrood (Boletus edulis) heeft een variabel uiterlijk en bovendien zijn er andere soorten eekhoorntjesbrood die er op lijken. Het Denneneekhoorntjesbrood (Boletus pinophilus; RL: Verdwenen), het Vroeg eekhoorntjesbrood (Boletus reticulatus) en het Bronskleurig eekhoorntjesbrood (Boletus aereus; RL: Kwetsbaar) worden wel eens met het Gewoon eekhoorntjesbrood verwisseld. De maanden augustus en september staan vanouds bekend als boletenmaanden bij uitstek. Momenteel worden er in enkele bekende paddenstoelenlanen behoorlijk wat mooie jonge exemplaren van het Vroeg eekhoorntjesbrood waargenomen, maar ook elders in het land worden ze in toenemend aantal uit enkele gerenommeerde paddenstoelenlanen gerapporteerd. De afgelopen week kwamen hier nog het Gewoon eekhoorntjesbrood en het zeer zeldzame Bronskleurig eekhoorntjesbrood bij. Met andere woorden, het boletenseizoen is nu echt begonnen.

Bronskleurig eekhoorntjesbrood

Verspreiding Bronskleurig eekhoorntjesbroodHet Bronskleurig eekhoorntjesbrood leeft in symbiose met Eik (Quercus) en Beuk (Fagus) in min of meer schrale, grazige bermen van meest oude lanen. De bodem bestaat uit droge, zwak zure tot basische zavel, leem of rivierklei. Op de vorige Rode Lijst stond het Bronskleurig eekhoorntjesbrood nog in de categorie 'Ernstig bedreigd' en er werd voor zijn uitsterven gevreesd. Het is deze warmteminnende soort de afgelopen twee decennia voor de wind gegaan in ons land, want tegenwoordig staat hij in de categorie 'Kwetsbaar' op de Rode Lijst en wordt er niet meer gevreesd voor zijn uitsterven. Het aantal lanen waarin het Bronskleurig eekhoorntjesbrood wordt gevonden, is in ons land flink gegroeid, maar nog steeds klein. Er wordt door sommigen beweerd dat het Bronskleurig eekhoorntjesbrood door leken wordt aangezien voor een buikige vorm van de algemeen voorkomende Kastanjeboleet. Anderen zien er een Gewoon eekhoorntjesbrood in. Door zijn eetbaarheid wordt het Bronskleurig eekhoorntjesbrood in enkele Europese landen net zo intensief geplukt als het Gewoon eekhoorntjesbrood. Dat mag hier natuurlijk niet gebeuren! Een korte beschrijving van het Bronskleurig eekhoorntjesbrood is daarom wel op zijn plaats.

Bronskleurig eekhoorntjesbrood komt soms in druk bezochte lanen voor

Het Bronskleurig eekhoorntjesbrood heeft een centraal geplaatste steel en een half- tot vlakbolvormige hoed waarvan de rand zelden naar binnen is gebogen. De hoed is 6 tot 20 (of soms zelfs 25) centimeter breed en meestal koffie- tot donker bronskleurig bruin van kleur. De hoed vertoont daarnaast vaak geelbruine vlekken. De buisjes zijn in een jong stadium nog wit, later cremekleurig tot groengelig. De poriën van de buisjes bezitten dezelfde kleuren en zijn in het jonge stadium met het oog nauwelijks zichtbaar. De dikke steel meet 5 tot 15 bij 2 tot 5 centimeter en is buikig en zelden slank. De kleur van de steel is leder- tot hazelnootbruin. Op het bovenste deel van de steel is een zeer fijn wit- tot lichtbruin netwerk zichtbaar. Het eekhoorntjesbrood werd in 2015 uitgeroepen tot paddenstoel van het jaar.

Tekst en foto's: Martijn Oud, Nederlandse Mycologische Vereniging