Beekprikmonitoring

Prikken steken

Stichting RAVON
13-SEP-2017 - De beekprik staat op de Nederlandse Rode Lijst als ‘bedreigd’ en is opgenomen in de Habitatrichtlijn. Zijn verspreiding is meer dan gehalveerd ten opzichte van de vorige eeuw door ernstige aantasting van zijn leefgebied. RAVON heeft een nieuwe methode ontwikkeld om met behulp van een prikkencilinder populaties beter in de peiling te houden, en het effect van genomen beheersmaatregelen te meten.

Beekpriklarven in een cuvetDe leefgebieden van rivier- en beekprikken zijn ernstig aangetast geweest. Watervervuiling, kanalisatie en migratiebarrières zorgden voor een grote achteruitgang van de populaties. De beekprik is in zijn verspreiding meer dan gehalveerd ten opzichte van de vorige eeuw. Er zijn veel maatregelen genomen om deze trend te keren. De waterkwaliteit is verbeterd, beken hermeanderen en door vispassages kan de rivierprik weer beter migreren. Ook zijn beschermde Natura 2000-gebieden aangewezen voor de soort. RAVON wil nu graag weten hoe het gaat met de verschillende populaties. Om dat te onderzoeken is als onderdeel van het Meetprogramma Vissen een nieuwe methode ontwikkeld: de resultaten zijn veel belovend.

Nieuwe methode

Methodisch onderzoek: beekpriklarven tellen met een prikkencilinder

Bij de nieuwe methode zoeken we in de bodem van beken op gestandaardiseerde wijze naar priklarven middels een zogenaamde prikkencilinder. We steken deze cilinder in de bodem waarna we de prikken binnen de cilinder tellen en opmeten. Bekijk hier een filmpje over hoe we te werk gaan in het veld. Met deze monitoring willen we te weten komen wat de dichtheid van de larven en hun leeftijdsopbouw is. Hieruit valt af te leiden of het habitat van goede kwaliteit is, en of er jaarlijkse aanwas is. Op basis van de lengtes van de larven weten we in welke jaren er succesvolle voortplanting is geweest. Met behulp van deze informatie kunnen we samen met de water- en natuurbeheerders werken aan verdere verbetering van de leefgebieden.

Monitoring is vaak een kwestie van lange adem. In de komende jaren gaan we dus door met deze metingen. Heb je interesse om hieraan bij te dragen, meld je dan aan bij RAVON.

Levenscyclus

Gemakshalve rekenen we prikken tot de vissen, maar qua bouw en levenswijze zijn ze toch behoorlijk verschillend. Zo hebben ze een jarenlang larvaal stadium dat ze blind en verstopt in de bodem van beken en rivieren doorbrengen. De larven filteren kleine deeltjes uit het water en groeien in zo'n vijf tot zeven jaar tijd uit tot een lengte van 15 tot 20 centimeter. Rivierprikken trekken dan naar zee om na twee jaar weer terug te keren voor de paai. Beekprikken laten deze reis achterwege en blijven in het zoete water. Lees hier verder.

Tekst en foto's: Frank Spikmans, RAVON