Opmerkelijk veel waarnemingen van dode zeekreeften

Altijd wel zeekreeften te zien

De Oosterschelde staat bekend om zijn grote aantal Europese zeekreeften, Homarus gammarus. En hoewel er tijdens een beperkt seizoen in het voorjaar intensief commercieel op gevist wordt, zien sportduikers tijdens een duik meestal wel meerdere levende zeekreeften.

Opeens meerdere kadavers

Kadavers van zeekreeften worden echter veel minder waargenomen. Gewoonlijk moet je echt wel een tiental duiken of meer in de Oosterschelde maken wil je één dode zeekreeft vinden. Dat is nu duidelijk anders. Enkele sportduikers kwamen op 24 september na hun duik het water uit en het eerste wat ze zeiden was: “Heb jij ook zo opvallend veel dode zeekreeften gezien?” Tijdens duiken van zestig tot zeventig minuten in de Oosterschelde worden nu onafhankelijk van elkaar vaak tenminste één maar soms ook vier tot tien dode zeekreeften gezien. Er zijn waarnemingen bij onder andere Strijenham, maar vooral bij de Zeelandbrug bij Zierikzee. Dit is sportduikers al een paar weken opgevallen.

Geen vervellingen

Om te groeien moeten zeekreeften vervellen. Na een vervelling blijft het lege omhulsel op de bodem achter. Deze vervellingen lijken enigszins op dode zeekreeften en worden, vooral van het late voorjaar tot in het najaar, regelmatig door sportduikers gezien. In de koude winters vervellen kreeften niet. De vervellingen worden door kreeften zelf opgegeten, maar vooral ook door krabben. Zo komen ze gemakkelijk aan kalk om hun eigen (nieuwe) schaal te versterken. De lege vervellingen bevatten geen vleesresten. De dode zeekreeften die nu worden gevonden zijn echter volledig gevuld met vleesresten, het zijn dus geen vervellingen!

Vrouwtjes met eieren

Vrouwelijke kreeften zijn momenteel zwanger. Ze dragen grote aantallen kleine, zwarte eieren tussen de kieuwen onder de staart. Zolang ze die eieren dragen, vervellen de vrouwelijke kreeften niet. Meerdere recent gevonden dode kreeften waren zwangere vrouwtjes met de verse eieren nog onder de staart gehecht.

Groot en open en bloot

Ook is het opvallend dat we vooral relatief grote dode zeekreeften vinden. En dat deze open en bloot op de Oosterscheldebodem liggen. Meestal leven kreeften een groot deel van hun leven verstopt, in holtes tussen de stenen. Deze kreeften hebben ogenschijnlijk vlak voor ze dood gingen hun hol verlaten en zijn onbeschut op de bodem gestorven. We weten niet of er mogelijk nog veel meer dode kreeften verscholen tussen de stenen liggen.

Ook weten we nu absoluut nog niet wat de oorzaak van deze opvallende sterfte onder de zeekreeften in de Oosterschelde is. Is het een ziekte, infectie door een bacterie, virus of parasiet? Is er gebrek aan voedsel? Dat laatste lijkt minder waarschijnlijk. Worden er ook in het Veerse Meer en het Grevelingenmeer dode zeekreeften gevonden?

Oproep

Sportduikers wordt gevraagd om uit te kijken naar dode zeekreeften in de Oosterschelde, het Grevelingenmeer en het Veerse Meer. Controleer dan wel even of het om een dode zeekreeft gaat en niet om een vervelling. Waarnemingen, liefst met foto of video-opname, kunnen gemeld worden bij Stichting Anemoon: info@anemoon.org

Tekst en foto’s: Peter H. van Bragt, Stichting ANEMOON (leadfoto: dode Europese zeekreeft, zoals er nu meerdere in de Oosterschelde gevonden zijn)