Een nieuwe lichtmot in Nederland

In het weekend van 29 tot 30 juni 2025 bracht De Vlinderstichting een bezoekje aan Zuid-Limburg tijdens het zogenaamde ‘Vlinderstichtingweekend’. Collega’s zoeken dan een camping uit en er wordt een weekend lang lekker gestruind. Uiteraard stonden er ook twee avonden ‘nachtvlinderen’ op de planning, nabij Eys, waarvoor een vergunning was verstrekt door stichting Het Limburgs Landschap. De eerste avond was een groot succes: er werden meer dan 210 soorten gezien, een totaallijst van zowel macronachtvlinders als microvlinders. Om de kans op leuke waarnemingen te spreiden, werd er voor de zekerheid ook een LedEmmer op de camping achtergelaten. Je weet maar nooit wat er de volgende ochtend in zit. De camping, die aan een akker grensde, was echter vrij open, zonder al te veel struiken. Hoge verwachtingen hadden de collega's dus niet.

Verrassing in de emmer

Toen de laatste collega’s de eerste nacht na het nachtvlinderen terugkwamen op de camping, rond 04:00 uur, besloten ze toch even de LedEmmer te controleren. Hierin zaten welgeteld vier vlinders: twee gewone grasmotten, een bleke grasmot en een vaag getekende lichtmot, waarvan niemand meteen wist wat het was. Omdat het al laat was, werd de vlinder zolang in een potje gedaan om hem een paar uur later, bij daglicht, beter te bekijken.

Een zuidelijke soort

De volgende ochtend werd de vlinder uitgebreid gefotografeerd. Het leek iets bijzonders en inderdaad, na een tijdje zoeken kon de vlinder als vrij zekere Ancylosis cinnamomella worden gedetermineerd. Een soort lichtmot die nog niet eerder in Nederland gezien was, maar die wel al vrij wijdverbreid in België voorkomt. Binnen Europa heeft de soort voornamelijk een zuidelijke en zuidoostelijke verspreiding, vooral rondom de Middellandse Zee. In Frankrijk ligt het zwaartepunt in het zuiden. Ook wordt de soort op verschillende plekken in Zuid-Duitsland gemeld. De determinatie werd later bevestigd door Tymo Muus. Ancylosis cinnamomella heeft nog geen Nederlandse naam, maar gezien de wetenschappelijke naam is ‘Kaneellichtmot’ een goede kanshebber. De uiteindelijke Nederlandse naam zal later vastgesteld worden.

Zwervend kaneelstokje

Als voedselplant voor deze lichtmot worden voornamelijk vetplanten genoemd, zoals vetkruid, muurpeper en tripmadam. Aangezien deze planten bij veel mensen in de tuin staan, kan dit exemplaar daar prima vandaan zijn gekomen – al lagen de dichtstbijzijnde tuinen een paar honderd meter van de camping. Dat de nieuwe soort een zwerver is, is natuurlijk ook niet uitgesloten.

Meer informatie

• Beschrijving voedselplanten voor Ancylosis cinnamomella op bladmineerders.nl en lepiforum.org (Duitstalig).
• Website over microvlinders door Tymo Muus.

Tekst en beeld: Rik Wever, De Vlinderstichting