Verschraal je gazon voor kleurrijke paddenstoelen

Nederlandse Mycologische Vereniging, Paddenstoelenonderzoek Nederland
26-SEP-2025 - Veel paddenstoelen zijn gebonden aan bossen, maar ook graslanden, bermen en gazons kunnen een hotspot zijn voor paddenstoelen. De groep van kleurrijke paddenstoelen van onbewerkte schrale graslanden is afgelopen decennia sterk achteruitgegaan door verdwijning van geschikte leefomgeving. De overgebleven delen zijn nu een toevluchtsoord geworden, en jouw gazon kan daar deel van uitmaken!

Paddenstoelen in het gazon hebben een directe relatie met de vegetatie waarin of waarbij ze staan. Veel soorten zijn belangrijk voor de afbraak van dood organisch materiaal, zoals dode resten van grassen. De geschubde inktzwam heeft zelfs vlees op zijn menu staan, deze soort eet namelijk aaltjes in je gazon. Van een groep kleur- en vormrijke paddenstoelen die alleen in schrale gazons voorkomt, is de leefwijze nog niet helemaal duidelijk. Juist deze schrale gazons zijn tegenwoordig een belangrijke thuishaven geworden voor veel soorten paddenstoelen.

Paddenstoelen in je gazon

Er zijn verschillende redenen om een deel van je tuin als gazon in te richten. Je kunt het gebruiken als kinderspeelplaats, voor je huisdieren, om te relaxen of gewoon als invulling voor de natuur. De een wil graag een strak en groen biljartlaken, bij een ander mogen er ook kruiden, bloemen en mos tussen groeien. Ongeacht hoe je met je gazon omgaat, zul je er op sommige momenten in het jaar paddenstoelen kunnen vinden.

In de wat rijkere gazons waarbij het maaisel niet wordt afgevoerd, en al dan niet wordt bemest, vind je vooral verschillende soorten inktzwammen, franjehoeden en vlekplaten. Dit zijn veelal bruine of witte paddenstoelen, vaak klein en onopvallend. Als je een langere tijd (meerdere jaren) je gazon niet bemest en het maaisel steeds afvoert, zul je zien dat het aantal verschillende soorten paddenstoelen gaat toenemen. En daar kunnen heel kleurrijke en bijzondere soorten tussen zitten.  

Paddenstoelen van wat rijkere gazons. Bovenste rij van links naar rechts: Gazonvlekplaat, heksenkring van Champignons. Onderste rij van links naar rechts: Geschubde inktzwam, Franjehoed

Wat kun je zelf doen om meer paddenstoelen in je gazon te krijgen

Voor de niet zo kritische soorten paddenstoelen kun je gewoon blijven maaien en bemesten. Ga je echt aan de slag om je gazon te verschralen, dan hebben we een aantal tips voor je:

  • Gebruik geen chemische onkruidverdelgers
    Ook niet in de buurt van je gazon. Het is niet alleen slecht of zelfs dodelijk voor de paddenstoelen, maar ook voor alles wat er leeft, bloeit en groeit.
  • Groeit er mos in je gazon? Laat het vooral staan
    In een verschralend gazon hoort mos. Het is juist een goed teken. Hier kun je al snel verschillende soorten tegenkomen als Mosklokje, Oranjegeel trechtertje en de Rupsendoder.
  • Laat het maaisel niet liggen
    Ruim het maaisel telkens op. Door dit te doen haal je voedingsstoffen uit je gazon, en krijg je meer bloemen, kruiden én kleurrijke paddenstoelen.
  • Het betreden van het gazon
    Verdichting van de bodem is niet ideaal. Hoe minder je erop gaat staan, hoe beter het is.

Bij het verschralen van je gazon kunnen deze paddenstoelen uiteindelijk voorkomen. Bovenste rij van links naar rechts: Zwartwordende wasplaat, Aardtong, Puntmutswasplaat. Onderste rij van links naar rechts: Wormvormige knotszwam, Gele knotszwam sl, Sneeuwzwammetje

Paddenstoelentuintelling

Tijdens de eerste Paddenstoelentuintelling van vrijdag 10 tot en met zondag 12 oktober doen ook graslandpaddenstoelen mee die in je bemeste en/of schrale gazon kunnen voorkomen.
Neem alvast een kijkje in het soortenboek waarin verschillende soorten worden uitgelegd en afgebeeld – misschien zie je nu al een aantal soorten staan. Je kunt ook alvast oefenen met een zoekkaart (pdf: 17,6 MB). Je begint bij start, en na een aantal vragen kom je bij een paddenstoel uit. Kom jij bij de juiste soort uit die in je gazon staat?

Meer informatie

Tekst: Paddenstoelenonderzoek Nederland
Beeld: Ronald Morsink; Paddenstoelenonderzoek Nederland