Boommarters op steeds meer plaatsen (her)ontdekt

Bericht uitgegeven door de Zoogdiervereniging op zaterdag 31 oktober 2009

De laatste tijd worden met ‘cameravallen’ steeds vaker boommarters ontdekt op plaatsen waarvan gedacht werd dat ze er niet meer voorkwamen. Bijzonder is bijvoorbeeld dat er nog of weer boommarters in Noord-Brabant en de Achterhoek blijken te leven.

Sinds 2008 wordt op meerdere plaatsen in Nederland gewerkt met cameravallen. Cameravallen zijn camera’s die een foto maken zodra een dier voor de camera beweegt. Dit blijkt een zeer effectief hulpmiddel om vast te stellen of in een gebied boommarters voorkomen en of er voortplanting is.

Brabant
Het eerste grote nieuws kwam uit Noord-Brabant. In de bossen van de Brabantse Wal ten oosten en zuiden van Bergen op Zoom zijn met de hulp van vrijwilligers en terreinbeheerders in de zomer cameravallen geplaatst. Inmiddels zijn hier op drie locaties boommarters gefotografeerd en gefilmd. Op twee van deze locaties zijn jonge dieren vastgelegd. Er is dus ook voortplanting. Het onderzoek wordt hier de komende tijd voortgezet in de bossen tegen de Belgische grens en in de omgeving van Zundert. En begin september zijn er cameravallen geplaatst in de bossen van de Maashorst bij Oss en Uden. Hier is in de zomer een grote marter gezien die qua beschrijving heel goed een boommarter geweest kan zijn.

Boommarter Brabantse Wal (met cameraval vastgelegd)

Achterhoek
Het tweede grote nieuws kwam uit de Achterhoek. Onderzoek met cameravallen door vrijwilligers, Gelders Landschap, Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer van de locale bossen laat zien dat de boommarter hier nog steeds of weer voorkomt. Helaas werden ook twee verkeersslachtoffers gevonden. Dit onderzoek wordt financieel ondersteund door de gemeenten Duiven, Zevenaar en Doetinchem.

Overijssel
In Overijssel laat onderzoek door vrijwilligers en terreinbeheerders met cameravallen, gefinancierd door de provincie, zien dat boommarters weid verbreid zijn in de moerasbossen van de Wieden en Weerribben. Op de beelden is te zien hoe de boommarters van loopplanken, balken en boomtakken gebruik maken om zich te verplaatsen in dit waterrijke gebied. Doel van het onderzoek is onder meer om te kijken waar wegen een gevaar vormen voor boommarters en welke maatregelen nodig zijn om verkeersslachtoffers onder boommarters en andere dieren te voorkomen.

Duinen
Ook uit de duinen komen opvallende berichten. De boommarter komt al meer dan 20 jaar voor in de duinen. Tot nu toe was echter niet duidelijk of het hier ging om zwervende exemplaren die de duinen bereikten vanuit de Utrechtse Heuvelrug, of dat de boommarters zichzelf hier in stand hielden door voortplanting. Twee vrijwilligers hebben nu met behulp van cameravallen voor het eerst jonge boommarters vastgesteld in de duinen van Zuid-Holland. Ook blijkt de soort wijder verbreid in Noord- en Zuid-Holland dan eerst gedacht.

Conclusies
Het lijkt alsof dat de boommarter de laatste tien jaar zijn areaal in Nederland uitgebreid heeft. In beperkte mate is dit waarschijnlijk ook het geval. Op veel van de plaatsen waar de boommarter nu herontdekt is, kwam de soort in het verleden voor. Nieuw onderzoek met nieuwe methoden brengt nu aan het licht dat de soort er nog steeds of weer voorkomt. Er heeft in deze gebieden waarschijnlijk al die tijd een zeer kleine populatie geleefd. Deze boommarters zijn al die tijd niet opgemerkt of vaak voor steenmarters aangezien. De grote aantallen verkeersslachtoffers vormen een grote bedreiging voor de toekomst van de boommarter in Nederland. Momenteel is er de herfstpiek: er worden gemiddeld twee boommarterverkeersslachtoffers per dag gemeld op de Nederlandse wegen. Door het verkeer sterft jaarlijks zo’n 15 tot 30 procent van de boommarters in Nederland. Verkeerssterfte bedreigt dus direct de aantallen boommarters en het isoleert de marters die leven in kleinere bosgebieden. Dit verhoogt de kans op uitsterven van lokale boommarterpopulaties sterk.

Het onderzoek door de Zoogdiervereniging naar boommarters wordt gefinancierd door de Gegevens Autoriteit Natuur van het ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Voedselkwaliteit in het kader van het verspreidingsonderzoek Nederlandse Zoogdieren.

Tekst: Chris Achterberg, Zoogdiervereniging.nl
Foto: Bram Achterberg