Steenmarterkalender maart: de jongen worden geboren

Bericht uitgegeven door de Zoogdiervereniging [land] op [publicatiedatum]

Na een verlengde draagtijd van negen maanden worden in maart of de eerste helft van april jonge steenmarters geboren. Al een paar dagen voor de geboorte begint de moeder een geschikt plekje te maken om haar jongen te krijgen. Steenmarters graven geen hol, ze nemen genoegen met een bestaande ruimte. Wel verzamelt de moeder zacht materiaal als stro of isolatiemateriaal. Ook na de geboorte sleept het vrouwtje nog regelmatig nieuw materiaal naar de rand van het nest waardoor een kommetje ontstaat dat de jongen beschutting biedt. Het nest bevindt zich eigenlijk altijd op een donkere, beschutte plek die de moeder al langere tijd als dagrustplaats in gebruik heeft.

De moeder blijft de eerste nachten na de geboorte meestal bij de jongen. Daarna gaat ze korte periodes naar buiten. Deze periodes worden geleidelijk steeds langer. De vader bemoeit zich helemaal niet met de opvoeding van zijn kroost.

Meestal worden er twee of drie jongen geboren, maar worpen van één jong of vier tot vijf jongen komen ook voor. Bij geboorte wegen ze ongeveer dertig gram en zijn ze 12 tot 15 centimeter lang. Dat is inclusief het staartje, dat ongeveer drie centimeter is. De jongen zijn bij de geboorte dun behaard met een blauwgrijs vachtje. De oren en oogjes zijn nog dicht.

De eerste vijf weken zijn de jongen vrijwel hulpeloos. Pas in de vierde week beginnen ze hun kopjes op te heffen en in de vijfde week komt ook de rest van het lijfje in beweging. Dan gaan ook de oogjes open daarna beginnen de jongen te kruipen. In de zesde week gaan ze op hun pootjes staan.

Vanaf de zevende week geeft de moeder hen naast melk ook vast voedsel. De moeder laat de prooi ook wel buiten het nest liggen en neemt de jongen een voor een mee om zijn voedsel op te komen halen. Het jong neemt het stukje voedsel dat het van moeder gekregen heeft mee naar het nest en eet het daar op. Hij houdt zijn broertjes en zusjes op afstand door hen de rug toe te keren en knorgeluidjes te maken.

Vanaf de negende week kunnen de jonge steenmarters goed lopen en beginnen ze te klimmen. Ze gaan dan onder begeleiding van hun moeder de omgeving te verkennen. Door de geurklieren in de voetzolen van de moeder kunnen de jongen haar goed volgen. Springen lukt vanaf de twaalfde week. Vanaf een maand of vier doen hun capriolen niet meer onder voor die van de moeder, van wie ze natuurlijk al die tijd de kunst af hebben gekeken.

Gegevens uit het wild over het opvoeden van jonge steenmarters zijn overigens nauwelijks bekend. De meeste gegevens komen van in gevangenschap opgegroeide dieren.

De Zoogdiervereniging heeft 2013 uitgeroepen tot het Jaar van de steenmarter. Kijk voor meer informatie op de webpagina over het jaar van de steenmarter. 

Tekst: Bernadette van Noort, Zoogdiervereniging
Foto: Dick Klees, Studio Wolverine