Herkennen van pootafdrukken van wasbeerhond, vos en hond

Zoogdiervereniging
12-JAN-2017 - Momenteel loopt er een onderzoek naar het voorkomen van de wasbeerhond in Nederland. De wasbeerhond is een heimelijk dier dat slechts zelden wordt waargenomen. Het herkennen van pootafdrukken kan dus een goede methode zijn om meer zicht te krijgen op de Nederlandse populatie. In de praktijk is het herkennen van wasbeerhondprenten lastig. Daarom een aantal tips.

De wasbeerhond heeft haar natuurlijke leefgebied in Oost-Azië. Nadat enkele dieren ontsnapten uit pelsdierfokkerijen komt de wasbeerhond ook in Europa voor. Momenteel loopt er een onderzoek naar het voorkomen en de verspreiding van de wasbeerhond in Nederland. Hierbij kan het herkennen van pootafdrukken een welkome aanvulling zijn op het werk met cameravallen. In de praktijk is het onderscheid met de prenten van een vos of een kleine hond niet altijd even makkelijk. In een artikel (pdf; 0,6 MB) in het nieuwe nummer van Zoogdier geven Aaldrik Pot, Annemarie van Diepenbeek, Jaap Mulder en René Nauta een aantal handreikingen voor het herkennen van prenten.

Dat het herkennen van de prenten van grote waarde kan zijn, blijkt uit een project met cameravallen in Noordwest-Drenthe in de winter van 2015/2016. Hier stond om wat voor reden dan ook meerdere keren geen wasbeerhond (of een ander dier) op de cameraval terwijl het sporenbed van modder, in de wissel richting de camera, duidelijke prenten van een wasbeerhond liet zien.

Na het bekijken van honderden vossenprenten en enkele tientallen prenten van wasbeerhonden komen de auteurs tot een aantal verschillen. Daarbij realiseren ze zich dat ze van de meeste prenten het dier dat het spoor heeft gemaakt niet hebben gezien. Op basis van de morfologie van de voeten van de soorten, de wél 100% zekere waarnemingen waarbij de soort ter plaatse is gezien, en bestuderen van vossensporen in gebieden waar wasbeerhonden ontbreken (bijvoorbeeld op bergpassen) geven ze hieronder een aantal hints.

Afbeelding: 1a. Vereenvoudigde weergave van de prenten van vos, hond en wasbeerhond. 1b. Globale omtrekvorm prenten. 1c. Tussen de teenkussens en het middenvoetkussen kan bij een vos een X-vorm getekend worden, bij hond en wasbeerhond een H

De algehele vorm van een wasbeerhondenprent is duidelijk anders dan die van een vos. Bij een wasbeerhond is de prent van de voorpoot even breed als lang, zo’n 4 tot 4,5 centimeter. De prent van de achterpoot is gemiddeld genomen iets langer dan breed. De prent van een vos is in ideaal substraat meer langgerekt en ovaal en is langer dan breed. Tussen de teenkussens en het middenvoetkussen is bij de vos veel ruimte, bij hond en wasbeerhond is er weinig ruimte. Daardoor kan er tussen de teenkussens en het middenvoetkussen bij een vos een X-vorm getekend worden, bij hond en wasbeerhond een H. In ideale gevallen heeft  de omtrek van een vossenprent een druppelvorm, een hond een klaverbladvorm en een wasbeerhond een cirkel. Let ook op het middenvoetkussen van de verschillende soorten. Bij een vos laat de afdruk van de voorpoot vaak niet meer zien dan een boemerangvormig balkje. Bij wasbeerhond en hond is het middenvoetkussen meer driehoekig met afgeronde lobben.

Zoogdier is het ledentijdschrift van de Zoogdiervereniging. Wil je ook de Zoogdier ontvangen? Meld je dan aan op onze website.

Tekst: Aaldrik Pot, Annemarie van Diepenbeek, Jaap Mulder en René Nauta, Zoogdiervereniging
Foto: Richard Witte, Photo Endemica (leadfoto: wasbeerhond)