Visualisatie Clemens Cornielje

Twee nieuwe natuurbruggen verbinden Noord- en Zuid-Veluwe

Provincie Gelderland
15-OKT-2020 - Edelherten, vlinders en hazelwormen. Door de komst van twee natuurbruggen zijn de Noord- en Zuid-Veluwe weer met elkaar verbonden en kunnen dieren zich ongehinderd over de Veluwe verplaatsen. Een mooie mijlpaal, want deze bruggen zorgen voor meer biodiversiteit, meer genetische uitwisseling én veiliger verkeer.

Aardmansberg en Clemens Cornielje. Zo heten de twee splinternieuwe natuurbruggen die door de provincie Gelderland zijn aangelegd. De Aardmansberg loopt over de N344 tussen Hoog Soeren en Nieuw Millingen; de Clemens Cornielje over de N302 bij Kootwijk. In totaal zijn er nu dertien natuurbruggen op de Veluwe, waarvan er drie van de provincie zijn. “Dieren kunnen nu weer ongestoord migreren en genen uitwisselen. Hiermee voorkomen we inteelt en het versterkt de biodiversiteit van Nederland”, aldus Thijs Buurman, programmaleider Ontsnippering van provincie Gelderland. “Ook voorkomen we hier wildaanrijdingen mee.”

Groot en klein wild

Op 5 oktober zijn de bruggen officieel in gebruik genomen, maar de natuur trekt zich uiteraard niets aan van zo’n officiële datum. “De sporen in het zand laten zien dat wilde zwijnen en vossen hun weg naar de brug al hebben gevonden. Behalve voor de grotere dieren, zijn deze bruggen juist extra welkom voor de kleinere en meer kwetsbare diersoorten, zoals zandhagedissen, hazelwormen, zandloopkevers en vlinders. Zij zijn te langzaam om een weg over te steken of worden door de slagwind van een voorbijrazende auto tegen het wegdek geslagen. Zij kunnen nu veilig oversteken. Dat is waar we naar streven: dat zoveel mogelijk verschillende diersoorten van de natuurbruggen gebruik kunnen maken.” 

Zandhagedis, één van de kwetsbare soorten die profijt heeft van de natuurbruggen

Natuurbruggen met karakter

Beide natuurbruggen dienen hetzelfde doel, maar zijn heel verschillend van opzet. De natuurbrug Aardmansberg is veertig meter breed en ligt ‘diep verzonken’ in het bos. De brug verbindt de heidegebieden Asselsche Heide en de Bieze met elkaar. “Reptielen en amfibieën verplaatsen zich makkelijker via een open gebied met heide en zandplekken. Kroondomein Het Loo, die deze gebieden beheert, heeft daarom een route door het bos gecreëerd waarlangs deze dieren zich kunnen verplaatsen. De Aardmansberg was de laatste schakel in deze zogenoemde heidecorridor. Een prachtig sluitstuk.”

Op deze luchtfoto is de heidecorridor goed te zien: open gebied waarlangs reptielen en amfibieën zich makkelijk kunnen verplaatsen. De natuurbrug Aardmansberg is de laatste in deze heidecorridor.

Clemens Cornielje is een asymmetrische brug, die volledig opgaat in het open en glooiende stuifzandlandschap. De brug is aangelegd op twee al aanwezige zandduinen, zodat de brug hoog genoeg is voor het verkeer om eronderdoor te rijden én er zoveel mogelijk met gebiedseigen materialen gewerkt kon worden. Op de natuurbrug liggen boomstronken. Deze bomen zijn gekapt tijdens de aanleg, en dienen nu als schuilplaats voor klein wild. “Deze brug is tien meter smaller dan de Aardmansberg en ook bedoeld voor de kleinere, zandminnende diersoorten zoals de levendbarende hagedis en de lentevuurspin. Grotere dieren vinden hun weg wel”, aldus Buurman. Aan weerzijden van de natuurbruggen Aardmansberg en Clemens Cornielje liggen ook poelen. “Hier komt al het regenwater van de natuurbrug in terecht. Met als doel het zanddek te ontwateren én het trekt wilde dieren aan. Een mooie win-winsituatie.”

Artist impression van de natuurbrug Aardmansberg

Natuurbruggen onderdeel van een groter geheel

De bouw van de bruggen staat niet op zichzelf. De Nederlandse natuur wordt doorkruist door autowegen, spoorwegen en kanalen, waardoor flora en fauna in het gedrang komen. In 2013 is het Rijk daarom gestart met het aanpakken van deze versnippering. De provincie Gelderland heeft als aanvulling daarop een eigen meerjarenprogramma opgesteld om op haar eigen grondgebied natuurgebieden beter met elkaar te verbinden. “We investeren in maatregelen die goed zijn voor de natuur én de verkeersveiligheid bevorderen. Dit kunnen wij niet alleen. Wij werken nauw samen met het Rijk, terreinbeheerders, gemeenten en allerlei andere belanghebbenden. Het aanpakken van de versnippering is een breed gedragen initiatief en de voltooiing van deze twee natuurbruggen is een kroon op deze samenwerking.” Met deze twee natuurbruggen op de Veluwe zijn er in totaal nu 13 grote ecoducten in Gelderland, waarvan drie van de provincie. Ook investeert provincie Gelderland in maatregelen op plekken waar veel wildaanrijdingen zijn, of de verkeersveiligheid op een andere manier in het geding is. Er zijn 25 maatregelen die de komende twee jaar worden uitgevoerd. 

Ingetogen opening

Provincie Gelderland heeft vanwege Corona de natuurbruggen op ingetogen wijze in gebruik genomen. Commissaris van de Koning John Berends en oud-Commissaris van de Koning Clemens Cornielje, naar wie één van de natuurbruggen is vernoemd, kregen geheel Coronaproof een reusachtige strik aangeboden in de provinciekleuren van Gelderland. Ze werden hierbij geholpen door het aardmannetje dat volgens de sage al sinds jaar en dag in de Aardmansberg woont. 

Ingetogen maar feestelijke opening van de natuurbruggen, met John Berends, Clemens Cornielje en ‘het aardmannetje’ dat volgens de sage al sinds jaar en dag in de Aardmansberg woont

Meer informatie

Tekst: provincie Gelderland
Foto’s: provincie Gelderland; Gerard Smit, Bureau Waardenburg
Overig beeld: Arcadis, in opdracht van de provincie Gelderland (lead: artist impression van de natuurbrug Clemens Cornielje)